Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde yapılan çalışma ile Yapıncak salamura asma yaprağı tescillendi.
Tekirdağ’ın yerel üzüm çeşitlerinden Yapıncak, salamura asma yaprağı ile Tekirdağ’ın 5. coğrafi işaretli ürünü olarak tescil hakkı kazandı. 2019 yılı Mayıs ayında Trakya Kalkınma Ajansı, Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü ve Tekirdağ Ziraat Odası tarafından başlatılan çalışma sonuçlandı. Tekirdağ’ın en eski üzüm çeşitlerinden olan ve yörede hem üzümü hem de yaprağı ile çok beğenilen Yapıncak, hak ettiği bir tescil aldı. İnce, damarsız, tüysüz ve bütün olan Yapıncak salamura asma yaprağı, ağızda kolay parçalanması ve hoş bir tat bırakması ile de kendine has bir özelliğe sahip.
“12 farklı üretim modeli uyguladık”
Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürü Mehmet Ali Kiracı konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yapıncak üzüm çeşidinin sadece üzümüyle değil yaprağıyla da bir değer olduğu tescillendi. Hatta biz daha önceden de bir çalışma başlattık. Bu çeşidin sadece yaprak mı toplanması, üzümüyle üreticilere en yüksek geliri, en yüksek faydayı sağlayabileceği bir çalışma yürüttük. 12 farklı üretim modeli uyguladık. Üzümü belli oranda 4’te 1’ine düşürüyoruz. Yüzde 50’sine, 75’ine düşürüyoruz. 3 defadan başlayarak 9 defaya çıkacak yaprak hasadını da yürüttüğümüz, dediğim gibi 12 farklı üretim modeli bunun içerisinde sadece yaprak toplayabileceğimiz, sadece üzümü hasat edebileceğimiz bir model de var. Bu modelleri karşılaştırdık. Ekonomik olarak en yüksek faydayı hangi üretim modelinin getireceğini ortaya koyduk. İki yıl üst üste yaptığımız bir çalışmaydı. Biz bunun sonucunda göre 5 defa yaprak toplama, üzümü de yarı yarıya bırakmanın üreticilere ekonomik olarak en yüksek faydayı getirebileceğini ortaya koyduk” dedi.
“Tüysüz olması, damarsız olması gerekir”
Kiracı, “Yapıncak filmlere de konu oldu ama bunun sadece üzümü değil yaprağı da bir değer olduğunu ortaya koyduk. Kaliteli yemeklik bir yaprak sarması olması açısından yaprağının öncelikle ince olması, tüysüz olması, damarsız ya da ince damarlı olması gerekir. Bir bütün şeklinde parçalı bir yaprak olmaması gerekiyor. Yemeklik sarma kullanabileceği için kaliteli yaprak sınıfına aldık. Tabii ülkemizde daha çok Tokat bölgesinden Narince diye bilinen üzüm çeşidi var. Ama Yapıncak üzüm çeşidimizin de en az onun kadar kaliteli yemeklik, sarmalık bir yaprak olduğunu ortaya koyduk. Yerel pazarlarda 20 liraya kadar yaş yaprağın kilosu değer bulmaktadır. Hele hele bu Yapıncak olursa. Üreticiden 12-15 liraya kadar aldıklarını biz sahamızdaki gözlemlerden belirledik. Bu ikisini beraber yürütmek önemli. Sadece yaprak hasat işçiliği yüksek bir maliyet tuttuğu için yaprağı yüksek fiyatta satılıyor. Ama bir dekardan 250-300 kilo yaprak alınırken üzümün de bir buçuk tona kadar alınması en yüksek faydayı üreticilere getirebiliyor. Yani sadece üzüm yetiştirmek yetmiyor. Yaprağı ile beraber düşündüğümüzde bunu en yüksek seviyeye çıkarabiliyorlar. Bu anlamıyla üzümüyle beraber yaprağının da bir değer olduğunu ortaya koyduk” diye konuştu.
İlaçlamaya dikkat
5 defa yaprak toplama, üzümü de yarı yarıya azaltmayla en yüksek ekonomik gelirin sağlanabileceğini ifade eden Kiracı, “Ancak burada ilaçlama önemli. Yaprakta bir gıda güvenirliliği söz konusu olduğu için burada ilaçlamaya azami dikkat gösterilmesi gerekiyor. Üzerinde kalıntı bırakmayacak şekilde bir ilaç programlaması yürütülmesi bu açıdan önemli. Hatta 100 metre yakınındaki değişik ürünlerin de ilaçlanması hele hele rüzgarlı bir havada yapılması yaprakta kalıntıya neden olabilir. Bunlara da üreticilerimizin çok çok dikkat etmesi gerekiyor” diyerek açıklamasını noktaladı.
