Adalarda uzun zamandır süregelen fayton karmaşası var. Faytoncu da vatandaş da bu karmaşanın sorumlusu değil. Burada esas sorumluyu merak ediyorsanız 1999-2009 yılları arasında adalarda belediye başkanlığı yapan Kınalıada’lı hemşerim Sayın Coşkun Özden’in döneminde UKOME nin büyükşehir belediye meclisinde aldığı karar ile faytonlar İstanbul Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğunda hizmet vermeye başladı. Bu hizmetin başlaması bugün yaşanan sorunların miladı oldu.
Faytonlar dünyanın önemli merkezlerinde şehir nostaljisinin baş aktörü olarak görevini sürdürmekte. Newyork, Roma, Viyana gibi önemli şehirlerde bulunanalar bu faytonları görmüş belki de iyi bir ücret ödeyerek nostalji turu yapmışlardır.
Peki, onların bizden farkı ne? Aslında hiçbir fark yok. Sadece ufak bir detay, oda bakım ve ata olan saygı tabi bir de hizmetin karşılığında aldığı hatırı sayılır ücret. 68 faytonun olduğu Newyork’ta fayton plakası 600 bin dolar, plakanın azlığı ve hizmetin belli bir standartta oturtulmuş olması, Newyork gibi bir dünya merkezinde hizmet vermesi plaka fiyatlarını bizim adalı faytoncu dostlarımızın hayal bile edemeyeceği rakamlara çıkmasına vesile oluyor.
Newyork’ta oluyor da adalarda neden olmasın diye düşünüyorum.
Başlıyorum kendi kendime sormaya.
Adalarda fayton…
Ulaşım aracı mı yoksa nostalji gezintisi yapan turistik bir araç mı?
A) Ada içi Ulaşım aracı ise en kısa mesafe 21 TL en uzak mesafe 79 TL. Neden pahalı?
B ) Turistik amaçlı nostalji gezintisi ise en kısa mesafe 21 TL en uzak mesafe 79 TL. Neden ucuz?
Faytonlar adaların asla koparılamaz bir parçası aynı insan vücudundaki organlar gibi ama hizmet ve yaşam koşullarının günün şartlarına uyarlanması gerekmekte.
Artık faytonlar adalarda ulaşım aracı değil, madem İBB bu işi üstlendi adada yaşayan maliklerin de ikametlerine kolay ulaşabileceği dünyanın birçok yerinde hatta ülkemizde de var olan bir dekovil hattı yapılmalı. Adada ikamet eden adalıları çok cüzi bir ücret ile taşımalı en kısa mesafesi 21tl en uzun mesafesi 79tl olan ücrete mahkûm etmemeli.
Faytonlar adaların nostalji yüzü olmalı, bunun için hem faytonlar daha hafif özel alaşımlı malzeme ile üretilmeli, yürüyüş takımlarına ilave edilecek kendinden şarjlı aparat ile torku yükseltip ata verdiği yükü azaltarak atların daha az yorulmasını sağlamalı, atların yaşam koşullarına ve çalışma saatlerine düzenleme getirmeli dünya standarttı 9 saat/gün kuralını aşmamalı, faytoncuların ehliyet ve rutin kontrollerini sağlamalı, kılık ve kıyafetlerini ada ve mesleki yaşam koşullarına göre düzenlemeli, iletişim kursları ve pratik yabancı dil eğitimi sağlayarak faytoncuların mesleki kariyerlerini yükseltmeli. Bu koşullar sağlandığı taktirde kısa tur 21 tl uzun tur 79 tl gibi nostalji turu neden en kısa 50 en uzun 100 dolar olmasın?
Kalın sağlıcakla
Nurhan