Türkiye’nin genç nüfusundaki işsizlik krizi, çözüm bekleyen en acil sorunlardan biri haline gelirken, NEET (Ne Eğitimde Ne de İstihdamda Olan Gençler) kategorisindeki gençler hem ekonomik hem de sosyal yapının sürdürülebilirliği için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Kalkınma Odaklı Stratejik Araştırmalar Merkezi KOSAM’ın bu kritik soruna sunduğu yenilikçi çözüm, saatlik çalışma modeli ile gençlere ve işverenlere umut vaat ediyor.

KOSAM, son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tartışılır hale gelen “Ne Eğitimde Ne İstihdamda Bulunan Gençler” konusunu ele aldığı “Testi Kırılmadan NEET’lere Ne Yapılmalı? Saatlik Çalışma Çözüm mü?” raporunu kamuoyu ile paylaştı. Raporun ardından Konya Ticaret Odası (KTO) Başkanı Selçuk Öztürk, kısaca NEET olarak tanımlanan 15-24 yaş arasındaki işsiz ve eğitimde aktif olmayan genç sayısının endişe verici seviyelere ulaştığını belirterek, KOSAM’ın hazırladığı raporun, yerel ve ulusal düzeyde ciddi farkındalık oluşturmayı amaçladığını söyledi.

Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk Öztürk, KOSAM tarafından hazırlanan “Testi Kırılmadan NEET’lere Ne Yapılmalı? Saatlik Çalışma Çözüm Mü?” raporu ile ilgili şu ifadelere yer verdi: “Gelişmekte olan ülkelerde, NEET kategorisindeki genç sayısı giderek artmakta, bu durum, küresel ekonomik sorunlar arasında önemli yer tutmaktadır. İlgili sorunlara çözüm bulunması, ülkelerin refahı açısından kritik önem taşımaktadır. KOSAM; ne eğitim öğretimde ne de istihdamda olmayan gençlerle ilgili yapılmış olan uluslararası çalışmalar ve uygulamaları inceleyerek, küresel ve ulusal çapta değerlendirmelerle NEET sorununa dair çeşitli çözüm önerilerini paylaştı. Raporumuzda, Türkiye ve dünya genelindeki NEET kapsamına giren gençlere dair veriler ele alındı. Ülkemizin, ilgili politikaları kendi şartlarına göre uyarlaması, daha fazla çaba göstermesi, düzenlemelerin NEET gençlerinin farklı ihtiyaçlarına uygun şekilde tasarlanması ve veri odaklı desteklenmesi gerektiğinin üzerinde durulmaktadır.”

Esnek çalışma, yeni fırsatlar

Türkiye’de NEET gençlerinin artışı ele alınarak saatlik çalışma modeli önerisi getirdiklerini ifade eden Başkan Öztürk, “Bu esnek çalışma biçimi, gençlerin işgücüne entegrasyonunu hızlandırırken, işverenlere de esneklik sunmaktadır. Ayrıca, NEET gençlerin, sertifikalı mesleki eğitimler ile desteklenmeleri gerekmektedir. Esnek çalışma modellerinin tercih edilmesi dikkate alındığında, akort veya parça başı ücret bazlı çalışma gibi alternatif çözümler de ciddi önem taşımaktadır. Gençler, her konuda kısa zamanlı odaklanma çağında yaşadıkları için uzun süreli işlerden ziyade saatlik veya parça bazlı işlere yönelmektedir. Aslında bu durum, NEET gençler için yeni fırsatlar sunmaktadır. Raporumuz, saatlik/parça bazlı çalışma modelini önceleyen, gençlerin işgücü dinamikleri ve yaşam tarzlarının değişimiyle birlikte esnek çalışma modellerine olan talebi de incelemektedir. Bu modelin etkinliği için, bağımsız çalışan haklarını düzenleyen bir yasal çerçeve, uygun sigorta sistemleri ve şeffaf vergilendirme gerekmektedir. Sonuçta ne eğitim öğretimde ne de istihdamda olmayan gençler için, kapsamlı planlama ve yasal düzenlemeler içeren saatlik çalışma modeli, farklı ve yenilikçi bir çözüm olarak öne çıkmaktadır” şeklinde konuştu.

İş hayatı ve eğitim arasında köprü

İş ve akademi dünyasını ilgilendiren çözüm önerilerinin yer aldığı raporda öne çıkan başlıklar şöyle: “Değişen işgücü dinamiklerine uygun olarak esnek çalışma modellerinin teşvik edilmesi ve bağımsız çalışanların haklarını koruyan yasal çerçeveler oluşturulmasını içeren saatlik/parça bazlı çalışma modeli. Her şehrin ihtiyaçlarına yönelik özelleştirilmiş NEET entegrasyon programları oluşturulmasına, gençlerin eğitim ve işgücüne katılımlarını artırmak için yerel çözümler aranmasına yönelik şehir bazlı NEET programları. İşletmelerle okullar arasındaki iş birliğinin artırılmasını, staj programları ve mentorluk programları gibi uygulamalarla gençlerin iş hayatına hazırlanmalarını destekleyecek iş hayatı ve eğitim entegrasyonu. Dijital okur-yazarlık eğitimleri ve farklı bilgi beceri paketleri içeren dijital eğitim programları.”