Osmaniye sınırları içinde yer alan tarihi Kastabala Antik Kenti’nde 2023 yılında yürütülen kazı çalışmalarında, milattan önce 540’lı yıllara dayandığı tahmin edilen tapınak kalıntıları bulunmuştu. Devam eden kazılarda ise daha eski dönemlere ait olduğu düşünülen tapınak kalıntılarına rastlandı.
Çukurova’nın Efes’i olarak bilinen 2 bin 700 yıllık Kastabala Antik Kenti’nde “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi iş birliğinde arkeolojik kazılar sürüyor. Tarihi sütunlu caddenin yanında başlatılan kazılarda, 2023 yılında Arkaik Dönem tanrıça Kubaba’ya (M.Ö. 540) ait tapınak kalıntılarına rastlanmış ve devam eden kazılarda ise tapınağın hemen yanında daha eski dönemlere tarihlenen Açık Hava Kaya Kült Alanı ve 2 adet sarnıç kalıntılarına rastlandı.
Kastabala kazı alanında bulunan tapınak kalıntıları ve sarnıçların daha eski dönemlere ait izler taşıdığını söyleyen Osmaniye İl Kültür ve Turizm Müdürü Burhan Torun, "Kastabalı Antik Kent’teyiz, kutsal kent anlamına gelen bir anlamı var burası ’Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında Kültür Turizm Bakanlığımız, Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğümüz ve üniversitemizle ortak yürütülen bir çalışma içerisinde restorasyon projesi devam etmekte. Ayağa kaldırılan sütunların hemen yanında ortaya çıkan kutsal kent dediğimiz alanda tapınak olduğunu düşündüğümüz bir alandayız. Tapınakla ilgili burada sürekli veriler ortaya çıkmakta. Yine hemen arkamızda sarnıçlar ortaya çıktı. Bu sarnıçlarla birlikte hemen yanında kesme taşlarının olduğu o kutsal kent döneminde dini ritüellerin yapıldığını düşündüğümüz bir takım veriler ortaya çıktı. Tiyatrol alanıyla arkamızda görünen Bodrum Kalesi’yle, yine kilise kalıntısı, hamamıyla tam bir antik kentteyiz. Milattan sonra 2. yüzyıla tarihlendirebileceğimiz ama bu tapınakla birlikte daha erkene gidebilecek bir alandayız. Yerli ve yabancı ziyaretçileri bekliyoruz" diye konuştu.
Kubaba’ya ait olduğunu düşünülen tapınağın hemen yanında tarihi daha eskilere giden kaya kült alanının tespit edilmesi, çok heyecan verici ve muhteşem bir keşif olduğunu söyleyen Kastabala Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Faris Demir, "Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi işbirliğinde yürütülen çalışmalar ’Geleceğe Miras Projesi’ yoluyla desteklenmektedir. 2023 yılı kazı çalışmalarında Arkaik Dönem ait bir tapınak keşfedilmiş, ulusal ve ulusal arası basında oldukça geniş yer almıştı. Türkiye’de arkeolojik keşiflerde üçüncü sırada, Avrupa’da ise altıncı sırada yer almıştı. 2024 yılı çalışmalarında Arkaik tapınağın kazısına devam edilmiş ve bu kazı çalışmalarında açık hava kült alanı tespit edilmiştir. Bu açık hava kaya kült alanı Arkaik dönemin tapınağın altında ve yanında yer almaktadır. Bu açık hava kült alanı Arkaik Dönem tapınaktan daha eski olup daha eskilere gitmesi muhtemeldir. Açık hava kült alanında heykelin oturacağı kült heykelinin oturduğu bir heykel kaidesi ve 2 adet sarnıç tespit edilmiştir. Daha sonra bu alan taş kesim alanı olarak kullanılmış. Bu kayadan kesilen taşlar Arkaik tapınağın yapımında kullanılmıştır" dedi.
