Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü sorumluluk alanı içerisinde bulunan Trabzon, Artvin, Giresun, Gümüşhane ve Rize illerinde 2005 yılından itibaren yaklaşık 120 eserin proje ve restorasyon faaliyetleri tamamlanırken, geçen yıldan itibaren başlatılan 10 vakıf eserinin restorasyon çalışmaları pandemiye rağmen sürüyor.
Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü 2020 yılında dünyayı etkisi altına alan pandemi sürecine rağmen faaliyetlerini aralıksız sürdürdü. Bölge Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı’nın salgından korunma prosedürlerine uygun olarak temizlik, mesafe ve maske üçlüsüne dikkat edilerek yürütülen çalışmalar kapsamında restorasyonlar, hayır hizmetleri, vakıf hizmetleri ve gayrimenkul geliştirme alanlarında faaliyetlerini sürdürdü.
Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize ve Trabzon illerini kapsayan geniş bir bölgede faaliyet gösteren Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü, yaklaşık bin 300 gayrimenkulün kontrol, tasarruf ve bakımı ile ilgili faaliyetlerini sürdürürken, söz konusu eserlerden bazılarının restorasyon çalışmaları sürdürüyor.
Restorasyon çalışmaları kapsamında, Trabzon’un ve Doğu Karadeniz Bölgesinin gözbebeklerinden olan Ayasofya Camisi restorasyon çalışmaları 2018 yılında başlayıp 2002 yılında tamamlanmıştı. Yapılan restorasyon çalışmasında eserin cami fonksiyonunu düzenleyen modern tasarımlar ile geleneksel yapının korunması sağlanarak tüm ayrıntıları ziyaretçiler ve araştırmacıların görebilmelerine imkan sağlandı. Geçen yılın Haziran ayında açılışı yapılan eserin, pandemi sürecine rağmen yoğun şekilde ziyaretçi ağırladığı gözlenirken en çok ilgi gören eserler arasında yerini aldı.
Yine 2020 yılı içerisinde Ortahisar Tabakhane Camii minaresi, Pazarkapı Camii müştemilatları ve Yenicuma Camii döşeme tadilatı işleri tamamlanarak eserlerin korunması ve vatandaşların rahat şekilde kullanılmasına imkan verildi.
Trabzon’un Çaykara ilçesi Filak mahallesinde bulunan Vakıf Camisi ise 2020 yılında restorasyona alınırken, cami ahşap işçilikleri ile ön plana çıkıyor. Eser zaman içinde görmüş olduğu niteliksiz ekler ve müdahalelerden arındırılarak orijinal kimliği ön plana çıkartılarak korunması için çalışmalar sürüyor.
Trabzon’un Hayrat ilçesinde Dereyurt Camisi bölgenin ahşap işçilikli eserleri arasında dikkat çekerken, 2020 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından ihale edilerek restorasyona alındı. Eserin restorasyonu tamamlanma aşamasında olduğu, cami ilçenin en önemli turizm çekim yerlerinden biri de olmaya aday olduğu belirtildi.
Restorasyonu devam eden Giresun Şebinkarahisar Taşhan, bölgede nadir görülen han örneklerinden biri olup restorasyon öncesi büyük bölümü yıkık halde iken 2021 yılı içerisinde restorasyonu tamamlanması hedefleniyor. Trabzon Tonya Turalı Medresesi, 2020 yılında restorasyona alınan eser olup, 19. Yüzyıl yapısıyla bölgede eğitim alanında önemli hizmetler veriyor. Medresenin kapsamlı restorasyonu devam ediyor.
Artvin ili Merkez Aşağı maden Köyü Camisi ile Şavşat Çağlayan Köyü Camilerinin restorasyonları da geçtiğimiz yıl başlatılırken, 2021 yılında tamamlanması planlanıyor. Rize Fındıklı Meyveli Köyü Camisi’nin ise müştemilatının yapım işine başlanarak yıl içinde tamamlanması planlanıyor.
Yine Bölgede Giresun-Tirebolu Çarşı Camii, Artvin Şavşat Yağlı Köyü Camii ve Trabzon Çaykara Taşkıran Köyü Camilerinin proje temini işleri gerçekleştirilirken, Trabzon Ortahisar Bedesteni ve Artvin Yusufeli ilçesi Kılıçkaya Köyü Camii projesi temin süreçleri de devam ediyor.
Öte yandan Vakıflar Genel Müdürlüğü, tüm işlemlerini kendi mülklerinden elde ettiği gelirden karşılıyor. Harcamalarda söz konusu gelirlerin haricinde herhangi bir devlet kaynağı kullanılmıyor. Bölgede yaklaşık 510 kiracısı bulunan Vakıflar Genel Müdürlüğü, pandemi sürecinde kiracılarına da yardımcı olmak için önemli çalışmalar gerçekleştirdi. Bu manada kapatılan ticarethanelerle ilgili kira ötelenmesi ve taksitlenmesi gerçekleştirilirken son süreçte Ağustos 2020 tarihine kadar olan tüm borçlar için bir yapılandırma yapıldı, kiracıların borçlarını peşin ödemeleri halinde faizlerin silinmesi, ya da 12 taksite varan taksit imkânı ile ödeme kolaylığı sağlandı. Bu kapsamda olan kiracıların bu düzenlemelerden yüksek oranda faydalandıkları belirtildi.
