Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Diyetisyeni Budak Ulugün, gıda alımı ve saklama koşulları sırasında yapılan yanlışların insan sağlığını tehdit edebileceğine dikkat çektiği açıklamalarında, gıdaların satın alma aşamasından servisine kadar olan süreçte dikkat edilmesi gereken ayrıntılar hakkında bilgiler paylaştı.

“Bu süreçte bizim için öncelikli olan güvenli besinleri tüketmektir.”

“Kötü bir dönemin içerisinden geçerken, bazı bireylerde yiyecek bulamama, yiyeceğe erişememe korkusuyla gıda stoğu ihtiyacı doğmuştur. Gıda stoğu yapmanın elbette doğru bir davranış olmadığını hepimiz zaman içinde farkına varıyoruz. Bu nedenle, aldığımız gıdaların hangi koşullarda saklanması ve alırken nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında küçük hatırlatmalar yapmak istiyorum.” diyen Budak Ulugün, bu süreçte kişilerin önceliklerinin güvenli besinleri tüketmek olduğunu söyledi.

Güvenli besinin, besleyici değerini kaybetmemiş, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan temiz, bozulmamış besinler olduğunu hatırlatan Budak Ulugün, besin kirliliğine neden olan etmenlerin, besin güvenliğini tehdit ettiğini aynı zamanda sağlığı bozucu hale gelebildiğini söyledi.

Besinlerde fiziksel, kimyasal ve biyolojik olmak üzere 3 tip kirlilik oluşabileceğini belirten Budak Ulugün açıklamalarına şöyle devam etti; “Besin olmayan yabancı maddelerin saç, cam vb. besinlere karışmasını fiziksel kirlenme, besinin saklandığı veya bekletildiği kaptan deterjan, uygunsuz plastik, tarım ilaçları vb.’nin besine geçmesini kimyasal kirlenme, patatesin filizlenmesi, uygun koşullarda saklanmayan, bekletilen yiyeceklerde küf ve bakteri oluşumu gibi besin içerisinde meydana gelen değişimleri ise biyolojik kirlenme olarak tanımlıyoruz. Besin güvenliğini tehdit eden bu unsurların bireylerde hastalıklar yanında besin zehirlenmelerine de sebep olabileceğinin bilincinde olmak gerekmektedir.”

Gıdaların satın alma aşamasından servisine kadar olan süreçte dikkat edilmesi gerekenler

Besin hijyenine dikkat ederken sırasıyla satın alma, depolama, hazırlama ve pişirme ile servis aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlar olduğunu hatırlatan Budak Ulugün, bu küçük ama önemli ayrıntıları şöyle sıraladı;

Besini güvenli kaynaktan satın almaya özen gösterin.

Sokak sütü kullanmayın.

Et, tavuk, balık alırken uygun koşullarda saklandığından emin olun. Donmuş olanlar yerine tazelerini tercih edin.

Kıyma alırken, parça etten çektirin.

Balık alırken gözlerinin parlak olmasına, parmak basısı yapıldığı zaman etinin hızlıca geri gelmesine, solungaçlarının kırmızı ve kapalı olmasına dikkat edin.

Yumurta alırken çatlak olmamasına özen gösterin.

Dondurulmuş besinlerin, -18’de depo edildiğinden ve içinde buz kristalleri olmadığından emin olun. Dondurulmuş besin alışverişini en sona bırakın.

Ambalajlı ürünlerin tümünün etiketli ve üzerinde üretim izni, üretim tarihi ve son kullanım tarihi bulunduğundan emin olun. Son kullanım tarihi yaklaşan ürünleri satın almayın.

Sebze ve meyvelerin mevsimine göre uygun olanlarını tercih edin.

Konserve besinlerin ezilmiş, üst kapağı şişmiş olanlarını satın almayın.

Tahılları alırken böcek yenikli, küflü olmamasına dikkat edin.

Tahıl ürünlerini poşetinden çıkararak, hava almayacak kapaklı saklama kaplarında, nemsiz, kuru bir ortamda saklayın.

Satın aldıktan sonra hemen kullanmayacağınız ürünleri uygun koşullarda muhafaza edin.

Çiğ olan et, tavuk, balığı uygun koşullarda ayrı ayrı paketleyerek dolabın en soğuk yerinde saklayın.

Çiğ besinlerle pişmiş besinleri birbirine temas etmeyecek şekilde buzdolabına yerleştirin. Kümes hayvanları, et, balık ve türevlerinden su damlayabileceğini unutmayın ve mümkün olduğunca diğer besinlerden ayrı tutun.

Dondurulmuş olarak aldığınız besinleri dondurucuda kendi ambalajıyla saklayın, kendi dondurduğunuz besinlerin üzerine dondurduğunuz tarihi yazan etiket koyun.

Dondurucuda sakladığınız besinlerin tüketeceğiniz kadarını pişirin. Dondurucudan çıkardığınız hiçbir ürünü tekrardan dondurmayın.

Çözdürerek kullanacağınız ürünleri bakteri üremesini önlemek açısından suda ya da tezgah üzerinde bekletmek yerine, bir gece önceden buzdolabına koyun veya mikrodalga fırında çözdürün.

Besinlerin daha az dayanıklılarını hızlıca tüketmeye ve israf etmemeye dikkat edin.

Sebze ve meyveleri tüketmeden önce topraklarından arındırın, daha sonra kısa bir süre sirkeli suda bekletin, ardından suyla durulayıp tüketin.

Besin hazırlarken sebze, süt ürünleri ve etler için ayrı kesme tahtaları kullanın. Aynı kesme tahtası kullanılmak zorunda kalındığında ise her doğrama öncesi tahtayı iyice temizleyin.

Pişirilen besinleri tezgah üzerinde bekletmeden maksimum 2 saat içerisinde tüketin.