Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 sebebiyle hayatını kaybedenlerin sayısı 2,5 milyonu aştı. Aralık 2019’dan bu yana hayatımızı etkileyen Covid-19’un hastalar üzerindeki etkisine dair son bir yıl içeresinde, 70 binin üzerinde bilimsel makale yayınlandı.
Üroloji ve Üreme Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Emre Bakırcıoğlu, uluslararası çalışma ve makalelerin ilginç bir sonuca işaret ettiğini belirterek, “Bilimsel çalışmalar devam ediyor ama Wuhan - Tongji Tıp Fakültesi’nde bir grup hasta üzerinde yapılan çalışmada, Covid-19 geçirenlerde virüsün etkisiyle, erkek hastaların testisinde sperm üreten hücrelerini öldürdüğü ve testis dokusuna zarar verdiği gösterildi” dedi.
Bakırcıoğlu, “Pandemi ile birlikte çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde, hem doğal yolla gebelik, hem de infertilite (kısırlık) tedavilerinde korona virüs ile ilgili endişeler, gebe kalma konusunda duraklamaya sebep oldu. Konu, tedavi süresince yaşanabilecek olası enfeksiyondan ayrı, hastalığın uzun ve kısa vadede bilinmeyen etkileri olarak dile getiriliyor. Pandemi süreci içerisinde hastalığın erkekte ve kadında doğurganlık ve üreme organları üzerindeki etkilerini de anlamak için çalışmalar hızla başladı ve halen devam ediyor. Araştırmalara konu olan bazı erkeklerin Covid-19 teşhisi ile birlikte testislerinde ağrı şikâyeti tespit edildi (bir bildiride yüzde 7, diğerinde yüzde 14). Bunda virüsün hücre içine giriş yaptığı ve bazı reseptörlerin varlığının tespit edilmesi, erkekte testisi etkileme ihtimalini göstermiştir” dedi.
Covid-19’un erkekleri daha çok etkilediği ve erkeklerde enfeksiyonun daha ağır seyrettiğine dikkat çeken Bakırcıoğlu, “Testosteron hormonu nedeniyle, erkeklerde virüsün daha fazla sitokin fırtınasına yol açtığı ve daha ağır seyretmesine neden olduğu düşünülüyor. Hastalığın ağır geçmesinde bir diğer hipotez, ACE2/TMPRSS2 reseptörlerin erkelerde kadınlara göre daha fazla oranda olması ve androjen, yani testosteron hormon yüksekliğinin buna yol açtığıdır. Ayrıca ileri yaş erkeklerde kalp, damar ve akciğer hastalıkları gibi kronik hastalıklar ile sigara ve alkol kullanımı gibi alışkanlıkların kadınlara göre daha yüksek oranda görülmesi de, hastalığın erkeklerde daha çok ölüme neden olmasını açıklayabilen nedenler arasındadır” dedi.
Doç. Dr. Emre Bakırcıoğlu, “Erkekte sperm üretiminde rol oynayan genlerin araştırmasında birlikte çalıştığımız Miami Üniversitesi Androloji Bölüm Başkanı Dr. Ranjith Ramasamy aşıların sperm üzerindekini etkilerini araştırmak için çalışma başlattığını belirtti.
‘Aşıların sperm üzerindeki konusunda henüz elimizde hiçbir veri yok, ancak virüsü ağır olarak geçiren erkeklerde testislerin etkilendiğini biliyoruz, bu nedenle virüsün yaratabileceği riski göze almak yerine aşıların uygulanması, virüsten korunmak için elimizdeki tek silah. Bu konuda Amerika ve Avrupa Üreme Sağlığı Dernekleri tarafından da aşı, virüs ve etkilerinden korunmanın en etkili yolu olarak açıklandı” dedi.
Daha geniş kapsamlı ve net verilerin ortaya konulması için çalışmaların devam ettiğini dile getiren Doç. Dr. Bakırcıoğlu, virüs gibi hastalık için kullanılan ilaçlarında sperm üzerinde etkileri olabileceğini göz ardı etmemek gerektiğini belirtti. Bakırcıoğlu, bebek sahibi olmak isteyen ve bu yönde tedavi alan çiftlere hastalıktan korunmak için önlemlere mutlaka uymalarını ve ateşli ve orta düzeyde – ağır semptomlarla hastalığı geçirenlerin en az 3 ay sonra çocuk sahibi olmak için tedaviye başlamaları önerisinde bulundu.
