İran’da geçtiğimiz yıl polis tarafından gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül’de hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünün 1. yıl dönümünde babasının gözaltına alındığı iddia edildi. Ayrıca, ülke genelinde gerçekleştirilmesi beklenen eylemlere karşı sıkı güvenlik önlemleri alındı.
İran’da 13 Eylül 2022’de başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle polis tarafından gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül’de hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin babası Emced Amini’nin, kızının ölüm yıl dönümünde Kürdistan eyaletine bağlı Sakkız kentinde bulunan evinden çıktığı esnada güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındığı iddia edildi. Emced Amini’nin kızının ölüm yıl dönümünde herhangi bir gösteri ve merasim yapılmaması yönünde uyarıldığı, daha sonra serbest bırakıldığı öne sürüldü.
İran, iddiaları yalanladı
İran’ın resmi haber ajansı IRNA, Mahsa Amini’nin babasının gözaltına alındığına ilişkin iddiaları yalanladı. Haberde, halkı kışkırtmak ve galeyana getirmeyi amaçlayan rejim karşıtı grupların Emced Amini’nin gözaltına alındığına dair ortaya attıkları iddiaların asılsız olduğu, söz konusu kişinin gözaltına alınmadığı ve kendisinin Sakkız kentinde bulunan evinde olduğu aktarıldı.
Amini’nin ölüm yıl dönümünde rejim karşıtı gruplara operasyon
Mahsa Amini’nin 1’inci ölüm yıl dönümünde güvenlik güçleri muhtemel eylemlere karşı sıkı güvenlik önlemleri aldı. İsfahan eyaletinde sosyal medya üzerinden eylem çağrısı yapanlara işlem yapıldığı ve 15 sosyal medya hesabının kapatıldığı belirtildi. İsfahan Eyaleti İstihbarat Komutanlığından yapılan açıklamada, "Geçtiğimiz yıl çıkan isyanların yıl dönümündeki hassasiyet nedeniyle halkı kışkırtmaya ve eylem yapmaya hazırlanan gruplara yönelik yapılan teknik incelemeler sonucunda 97 kişi hakkında işlem yapıldı. Bu kişiler sosyal medya üzerinden doğru olmayan bilgiler ve görüntüler paylaşarak halkı rejim karşıtı eylemler yapmaya çağırdı" ifadeleri kullanıldı.
İran’ın Fars ve Erdebil eyaletlerinde ise duvarlara slogan yazan ve eylem hazırlığı içerisinde olan rejim karşıtı grupların gözaltına alındıkları belirtildi. Rejim karşıtı gruplar ile bağlantılı oldukları tespit edilen eylemcilerin, dışarıdan görüntü ve fotoğraf aldıkları, duvar yazıları yazarak halkı eylem yapmaya çağırdıkları vurgulandı.
Sakkız’da terör saldırısı engellendi
Mahsa Amini’nin memleketi olan Sakkız kentinde ise yasa dışı düzenlenen bir eyleme yönelik terör saldırısının engellendiği belirtildi. İran basınında yer alan haberde, ülkeye Irak Kürt Bölgesel Yönetiminden (IKBY) kaçak yollarla giren 4 kişilik silahlı grubun, kentte düzenlenen yasa dışı bir gösteriye yönelik silahlı saldırı gerçekleştirmeye hazırlandıkları ve şahısların güvenlik güçlerince tutuklandıkları belirtildi.
Kürdistan Eyaleti Vali Yardımcısı Mehdi Ramazani, şehirde güven ortamını bozmayı oluşturmayı amaçlayan rejim karşıtı gruplara yönelik güvenlik güçleri tarafından operasyonlar düzenlendiği ve rejim karşıtı terörist gruplarla bağlantılı olduğu tespit edilen kişilerin gözaltına alındığını duyurdu.
Ne olmuştu?
İran’ın başkenti Tahran’da 13 Eylül 2022 tarihinde gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de hayatını kaybetmesi ülkede infiale yol açmıştı. Amini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentinde cenaze töreni sonrasında başlayan gösteriler ülkenin birçok kentine yayılmış, Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü’ne (IHR) göre gösterilerde 68’i çocuk, 49’u kadın olmak üzere en az 551 kişi hayatını kaybetmişti.