Aydın Ticaret Borsası’nda (ATB) 2022-2023 sezonu Zeytin ve Zeytinyağı Sektör Toplantısı düzenlendi.
ATB konferans salonunda ilçe ziraat odaları başkanları ve sektör temsilcilerinin katılımıyla 2022-2023 Sezonu Zeytin ve Zeytinyağı Sektör Toplantısı düzenlendi. Düzenlenen toplantıda zeytin ve zeytinyağı sektöründe yaşanan sorunlar, bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri ve talepler konuşuldu.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından toplantının açılı konuşmasını yapan ATB Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, "Zeytin ve zeytinyağı üretimi, ülkemizdeki en önemli tarımsal faaliyetlerinden biri olmakla beraber ilimiz ekonomisine de önemli ölçüde katma değer sağlamaktadır. Türkiye, dünya zeytinyağı üretiminde 4’üncü sırada gelmekte olup ilimiz ise Türkiye zeytinyağı üretiminde ilk sırada yer almaktadır. Türkiye’ de sofralığa ayrılan zeytin ağacı varlığının yüzde 9’u ilimizde yer almakta olup, ülkemizde sofralık zeytin üretiminin yüzde 10,6’sı ilimizden karşılanmaktadır. 2021 yılında ülkemizde 555 bin 833 ton sofralık zeytin üretimi gerçekleşmiştir. Bu üretimin yaklaşık 59 bin tonu ilimize aittir. Yine Türkiye’de yağlığa ayrılan zeytin ağacı varlığının yüzde 15’i ilimizde yer almakta olup Türkiye yağlık zeytin üretiminin yüzde 19,3’ü ilimize aittir. Ülkemiz, 2021-2022 sezonunda; zeytinyağında 179 milyon 35 bin dolar, sofralık zeytinde 172 milyon 554 bin dolar ihracat gerçekleştirmiştir. İlimiz ise 2022-2022 sezonunda ülkemize; zeytinyağında yaklaşık 5 milyon dolar, zeytinde ise yaklaşık 31 milyon dolarlık katkı sağlamıştır. Aydın Ticaret Borsası’nda 2021-2022 sezonunda yaklaşık 32 bin ton sofralık zeytin işlem görürken ortalama satış fiyatı ise 13 lira 17 kuruş olarak gerçekleşmiştir. Yine geçen yıl borsamızda 18 bin ton zeytinyağı işlem görmüş olup ortalama satış fiyatı ise 45 lira 13 kuruş olarak gerçekleşmiştir" dedi.
Aydın Ticaret Borsası olarak, Aydın’ın tarımsal ürünlerinin ülkemizde ve dünyada bilinirliğinin artması ve markalaşması adına önemli çalışmalarda bulundukların ifade eden Çondur, "17 Eylül 2020 tarihinde Aydın Memecik Zeytinyağı, 21 Nisan 2021 tarihinde Aydın Yamalak Sarısı Zeytini, 7 Mayıs 2021 tarihinde ise aydın memecik Zeytini Türk Patent ve Marka kurumu tarafından tescillenmiştir. 24 Eylül 2021 tarihinde Aydın Memecik Zeytinyağı, 12 Kasım 2021 tarihinde de Aydın Memecik Zeytini’nin Avrupa Birliği coğrafi işaret başvurusu gerçekleşmiş olup borsamız, en kısa sürede bu ürünlerimizi de Avrupa birliğinde tescillendirerek Aydın’ın Avrupa birliğindeki tescilli ürün sayısını 4’e çıkarmayı hedeflemektedir. Aydın Memecik Zeytinyağı’nın tanıtımı, doğru ve kaliteli zeytinyağının ayırt edici özelliklerinin anlatılması amacıyla tadım panelistlerimiz ile birlikte Türkiye’nin farklı illerinde tadım ve tanıtım günleri düzenlemekteyiz. Sektöre dair sorun, öneri ve taleplerimizin kamuoyu oluşturması adına özverili bir çalışma sergiledik. Dökme ve varilli zeytinyağına getirilen ihracat yasağının kaldırılmasına yönelik talebimizi dile getirerek bu yanlış uygulamadan geri dönülmesini sağladık. Tekrar gündeme gelen bu konunun çözümü için yetkili mercilerle görüşmelerimizi gerçekleştirdik. Bunun sonucunda Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ ile zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlama, 7 temmuz 2022 tarihinde kaldırıldı. Ülkemizin ihraç ettiği tarımsal ürünleri arasında yer alan zeytinyağının ithal edilmesinin gündeme getirilmesinden dolayı duyduğumuz rahatsızlığı ilimiz oda ve borsalarını organize ederek ortak basın bildirisi yayınladık. Zeytin yasası; ilimizin en önemli geçim kaynaklarından olan ve ülkemiz ekonomisine önemli miktarda döviz getirisi sağlayan zeytinliklerin, madencilik faaliyetlerine açılmasına yönelik Resmi Gazete’de yayımlanan karara ilişkin düşüncelerimizi, yetkili mercilere ileterek bu yasanın üretimi olumsuz etkileyeceğini bildirdik. Sonuç bizlerin lehine oldu ve bu da üreticilerimizi sevindirdi. Taklit ve tağşiş içeren ürünleri sadece üreten değil, satan firmaların da sorumlu tutulması gerektiğini bakanlığımıza ilettik. Bunun sonucunda Resmi Gazete‘ de yayımlanan tebliğ ile gıdada taklit veya tağşiş ile ilgili cezalar caydırıcı hale getirildi ve satanlar da sorumluluk içerisine alındı" diye konuştu.
"Geçen sezon 1 milyon 739 bin ton üretim gerçekleşti"
Zeytinin Akdeniz havzası ve Aydın için oldukça önemli bir ürün olduğunu belirten Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü Ahmet Ökdem, "Ülkemiz, dünya zeytin üretiminde 5. sırada yer almaktadır. Geçtiğimiz yıl ülkemizde yağlık ve sofralık olmak üzere toplamda 1 milyon 739 bin ton üretim gerçekleşmiştir. Ülke sıralamasında ilimiz yağlık zeytin üretiminde ilk sırada, sofralık zeytin üretiminde de üçüncü sırada yer almaktadır. Aydın Memecik, Aydın Yamalak Sarısı çeşitleri ile Aydın Memecik Zeytinyağı coğrafi işaret alarak tescillenmiş ürünlerimizdir. İlimizde yaklaşık 154 bin hektar alanda zeytincilik yapılmaktadır. 2021 yılı verilerine göre ilimiz yaklaşık 25 milyon ağaç varlığı ile ülkemizdeki zeytin ağalarının yüzde 13’üne, zeytin alanının ise yüzde 17’sine sahiptir. Geçtiğimiz yıl ilimiz zeytin üretimi yaklaşık 59 bin tonu sofralık, 229 bin tonu yağlık olmak üzere 288 bin ton olarak gerçeklemiştir. İlimizde zeytincilik yapılan alanının yüzde 18’inde organik üretim yapılmaktadır. İlimizde 2021 yılında yağlık ve sofralık olmak üzere toplam 9 milyon 126 bin TL destekleme ödemesi yapılmıştır. 2021 yılında ilimizden 99 ton zeytinyağı, 22 bin 196 ton zeytin ihracatı gerçekleştirilmiştir. İlimizde faaliyet gösteren 273 adet yağhane ve dolum tesisi bulunmaktadır. 174 adet yağhanenin 60’ı 2 faz, 114’ü ise 3 faz olarak çalışmaktadır" dedi.
"Bu sezon var yılı"
Zeytinde bu sezonun ’var yılı’ olduğunu sözlerine ekleyen Ökdem şunları söyledi;
"İlimiz zeytinyağı üretimi ile Türkiye’de ilk sırada yer almasına rağmen hasat zamanı, sıkım teknikleri ve depolama gibi pek çok faktörün etkisiyle zeytinyağı kalitesinde dünya standartlarını yakalayan az sayıda işletmemiz bulunmaktadır. İlimizde bulunan zeytin ve zeytinyağı işletmelerinde 2021 yılında 230 denetim gerçekleştirilirken, 53 adet numune alınmıştır. Bu yıl ise zeytinyağı işletmelerine gerçekleştirilen denetim sayısı 207, alınan zeytinyağı numune sayısı ise 62’dir. Meyve bahçelerinin geliştirilmesi projesi çerçevesinde 3 yılda Söke ve Koçarlı ilçelerinde 50 bin 200 adet delice aşılanmıştır. Mevcut durum itibari ile zeytinliklerimizin yüzde 80-85’lik kısmında ürünün var yılı olup, dane yoğunluğu istenilen düzeyde olmakla beraber güz yağışlarının mevsim normallerinin altında kalmasından ötürü fenolojik açıdan meyveler şu an için istenilen nitelikle değildir. Bu yıl 350 bini yağlık olmak üzere toplam 425 bin ton civarında bir rekolte tahmin edilmektedir."
ATB Yönetim Kurulu Başkanı Çondur ile Tarım ve Orman İl Müdürü Ökdem’in konuşmalarının ardından toplantının ikinci kısmı basına kapalı olarak devam etti.