Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2020 yılında bir önceki yıla göre 9 milyar 3 milyon TL artarak 54 milyar 957 milyon TL’ye yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılı Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması sonuçlarını paylaştı. Buna göre, gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2020 yılında bir önceki yıla göre 9 milyar 3 milyon TL artarak 54 milyar 957 milyon TL’ye yükseldi.
Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı yüzde 1,09 oldu
Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2019 yılında yüzde 1,06 iken, 2020 yılında 5 trilyon 46 milyar 883 milyon TL’lik GSYH içindeki oranı yüzde 1,09’a yükseldi.
En fazla Ar-Ge harcaması mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapıldı
Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler yüzde 64,8 ile en büyük paya sahip olurken, bunu yüzde 28,4 ile yükseköğretim takip etti. Kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise yüzde 6,8 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları yüzde 52,8 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.
Mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge finansmanında yüzde 57,2 ile ilk sırada yer aldı
Ar-Ge harcamalarının 2020 yılında yüzde 57,2’si mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının yüzde 28,4’ünü, yükseköğretim yüzde 12,3’ünü, yurt dışı kaynaklar yüzde 2,0’ını ve yurt içi diğer kaynaklar yüzde 0,1’ini finanse etti.
Tam zaman eşdeğeri cinsinden 199 bin 371 Ar-Ge personeli çalıştı
Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2020 yılında toplam 199 bin 371 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibari ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2020 yılında yüzde 65,3’ü mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 29,9’u yükseköğretimde ve yüzde 4,7’si kar amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.
TZE cinsinden kadın Ar-Ge personelinin oranı yüzde 31,9 oldu
TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2020 yılında 63 bin 655 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 31,9’unu oluşturdu. Sektörler itibari ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı mali ve mali olmayan şirketlerde yüzde 26,0, kar amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette yüzde 30,1, yükseköğretimde ise yüzde 45,1 oldu.
Ar-Ge personelinin yüzde 32,1’i doktora veya eşdeğeri eğitim seviyesine sahip
Ar-Ge personeli öğrenim durumuna göre incelendiğinde, Ar-Ge personelinin yüzde 33,1’inin lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 32,1 ile doktora veya eşdeğeri, yüzde 24,6 ile yüksek lisans, yüzde 5,1 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 5,1 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımı ise sırasıyla; yüzde 45,7 ile lisans, yüzde 21,4 ile yüksek lisans, yüzde 19,0 ile doktora veya eşdeğeri, yüzde 7,2 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 6,8 ile lise ve altı eğitim düzeyi şeklinde oldu.
En fazla Ar-Ge harcaması TR51 (Ankara) bölgesinde gerçekleşti
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2020 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 32,5’ini gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu yüzde 25,6 ile TR10 (İstanbul) ve yüzde 10,6 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.
Ar-Ge personel sayısına bakıldığında ise toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 29,0’u TR10 (İstanbul) bölgesinde, yüzde 19,3’ü TR51 (Ankara) ve yüzde 7,7’si TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.
Mali ve mali olmayan şirketlerde Ar-Ge harcamasının yüzde 55,9’u Ar-Ge merkezlerinde yapıldı
Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2020 yılında gerçekleştirilen 35 milyar 623 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 55,9’u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde faaliyet yürüten girişimler çalışan sayılarına göre incelendiğinde ise Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının yüzde 85,2’sinin 250 ve üzeri çalışanı olan girişimler tarafından yapıldığı görüldü.
En fazla Ar-Ge harcaması yüksek teknoloji faaliyetlerindeki girişimler tarafından yapıldı
İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında 2020 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 20 milyar 333 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 44,7’sinin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında yüzde 35,3 idi. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 40,4’ü orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, yüzde 9,2’si orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve yüzde 5,7’si düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.
İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2020 yılında en fazla araştırmacının 21 bin 206 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 14 bin 657 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler takip etti. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla araştırmacı istihdamının 19 bin 298 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimlerde olduğu görüldü.