Tamamlandığında Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’unu tek başına karşılayacak olan ve ülkenin ilk nükleer güç santrali olan Akkuyu Nükler Güç Santrali’ndeki çalışmalar büyük bir hızla sürerken, kritik öneme sahip parçaların sahaya ulaştırıldığı bildirildi.
Türkiye’nin gözü kulağı uzun süredir Mersin’in Gülnar ilçesinde devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali inşaatında. Yaklaşık 6 bin kişinin çalıştığı dev proje, sahaya ulaşan yeni ekipmanlar, atılan temeller ve yapımı süren hizmet binalarıyla her geçen gün tamamlanmaya biraz daha yaklaşıyor. Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un yapımını üstlendiği Akkuyu NGS’de, birinci ünitenin temelinin atıldığı 3 Nisan 2018’den bu yana önemli aşamalar geride kaldı. Sahada inşaat ve montaj çalışmaları birer birer tamamlanırken, malzeme ve ekipmanların Rusya’daki üretimleri de büyük bir titizlikle sürüyor.
Rusya’daki çalışmalar
Akkuyu NGS’nin ekipman üreticisi, Rosatom’un mühendislik bölümü olan Atomenergomash AEM-Teknoloji A.Ş Volgodonsk Şubesinde, santralin birinci güç ünitesinde yer alacak olan reaktörün kabı, kapağı ve iç parçalarının kontrol montajı eylül ayında başlamıştı. Montaj işlemi, reaktörün sahaya ulaştığında tüm iç elemanları ile beraber inşa edilmesi için gereken süreyi önemli ölçüde kısaltacak olması bakımından büyük önem taşıyor.
Bu ekipmanlar arasından montajı tamamlanan reaktör basınç kabı Türkiye’ye gönderildi. Akkuyu NGS’nin ilk ünitesinde yer alacak 12 metre uzunluğa ve 330 ton ağırlığa sahip reaktör basınç kabının üretilmesi neredeyse 3 yıl sürdü. Atommash, reaktör basınç kabını da göndererek, ilk ünitede yer alan reaktörün birinci devresinin kritik önem taşıyan tüm büyük boyutlu ekipmanlarını sahaya sevk etmiş oldu.
AEM-Teknoloji A.Ş Volgodonsk Şubesinde üretilen en önemli parçalardan biri de buhar jeneratörleriydi. Birinci ünite için üretilen ve her biri 355 ton ağırlığında olan 4 buhar jeneratörü, 22 Ağustos tarihinde Rusya’dan Türkiye’ye doğru yola çıkmıştı. Reaktörün birinci devresinin en önemli kısmı olarak kabul edilen jeneratörler, 3 bin kilometreyi aşan uzun bir deniz yolculuğunun ardından Akkuyu NGS’nin inşaat sahasına ulaştı. Birinci sınıf güvenlik ürünü olan buhar jeneratörleri, doğu deniz terminaline teslim edildi. Buhar jeneratörlerinin gemiden indirilmesi için NGS sahasına büyük bir Liebherr LR 1800 paletli vinç monte edildi.
Atom Energo Mash CEO’su Andrei Nikipelov konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu tip ekipmanların hazırlanması, teknik belgelerin düzenlenmesinden üretime kadar uzun bir süreç gerektiriyor. Bu yüzden, müşteriye göndermek bizim için heyecan verici bir olay" dedi.
Çalışmalar üç ünitede yürütülüyor
Şu an Akkuyu NGS’deki inşaat çalışmaları 3 güç ünitesinde devam ediyor. Yazın, birinci güç ünitesi reaktör binasının iç koruma kaplamasının ikinci katının montajı tamamlandı. İç kaplama, güç ünitesinde radyoaktif maddelerin çevreye yayılmasını önleyen güvenlik sisteminin en önemli unsurlarından birini oluşturuyor. Eylül ayında ise 9 şiddetindeki bir deprem dahil olmak üzere, acil durumlarda nükleer santralde güvenliği sağlayan kuru reaktör koruyucu birinci güç ünitesine monte edildi. Koruyucu, reaktör kapasitesinin ölçümü için gereken ölçüm kanalları konumundaki iyonlaştırıcı hücrelerin sürdürülebilir şekilde çalışmasını sağlayacak. Reaktör kazanını çevreleyen ve serpantinit betonla doldurulmuş kalın duvarlı silindirik çelik bir yapıdan oluşan 142 ton ağırlığındaki koruyucu, 500 dereceye kadar yüksek sıcaklıklara dayanıklı oluşuyla dikkat çekiyor.
Eylül ayında santralin ikinci güç ünitesine ilişkin çalışmalardan bazıları da tamamlandı. Ünitenin reaktör binası ve türbin binasının temel plakaları için beton dökme çalışmaları bitirildi. Tam olarak çalıştığı zaman ağırlığı 470 bin tonu bulacak olan reaktör binası, yüksek sismik mukavemete sahip olan bu temel plakanın üzerinde yükselecek.
İkinci güç ünitesine ulaşan ekipmanlardan biri de üniteye ait pasif güvenlik sisteminin en önemli elemanı olan kor tutucu oldu. Ağustos ayında sahaya getirilen kor tutucu, Akkuyu NGS’yi en ağır kazalara karşı bile koruyacak olan bir ekipman. 3+ nesil reaktörlü modern nükleer santrallere monte edilen bu kor tutucu, yüksek sismik mukavemet, hidrodinamik ve darbe dayanıklılığı gibi en üst düzey güvenlik özelliklerine sahip. Kor tutucunun, Akkuyu NGS’nin 2’nci güç ünitesine kasım ayında monte edilmesi planlanıyor. Montaj tamamlandığında kor tutucunun ağırlığı, iç donanımıyla birlikte 668 tona ulaşacak.
Akkuyu Nükleer A.Ş CEO’su Anastasia Zoteeva’nın verdiği bilgilere göre, bu yıl içerisinde birinci güç ünitesinin +26.0 kotuna kadar dış duvar inşası da tamamlanacak. Tamamlanan bu duvar, ana salonun işletme kotu olacak. Bu sayede gelecek yıl da reaktör basınç kazanı monte edilebilecek. Nükleer santralin kalbinde yapılacak olan bu çalışma, Akkuyu NGS inşaatında kat edilecek olan önemli aşamalardan biri olacak. Sahada ayrıca inşaat-montaj üsleri, yakıt depoları ve tüneller gibi diğer yardımcı tesislerin inşası da sürecek.
İnşaatın tüm bu aşamaları, bağımsız denetim kuruluşları, ulusal düzenleyici olan Nükleer Düzenleme Kurumu ve uluslararası mühendislik grubu Assystem uzmanları tarafından yakından takip ediliyor.
Elektrik ihtiyacının yüzde 10’nu tek bayına karşılayacak
Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamada oldukça önemli bir rol oynayacak. Akkuyu NGS, toplam 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip, VVER-1200 tipi 3+ nesil 4 reaktörden oluşacak. Bu reaktörler sayesinde yılda yaklaşık 35 milyar kWh elektrik üretecek olan santral, Türkiye’nin toplam elektrik ihtiyacının yüzde 10’ununu tek başına karşılayacak. Nükleer santralin işletme ömrü, uzatma imkanı ile en az 60 yıl olacak. Santral sayesinde Türkiye de dünyada giderek daha fazla destekçi bulan ve en temiz enerji kaynaklarından biri olarak kabul edilen nükleer güce kavuşmuş olacak.