2007 yılından bu yana Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin Ramazan öncesi fırsatçılığa izin verilmemesi konusunda çalışmalar yaptığını vurgulayan Bayraktar, bu Ramazan ayı boyunca da üretici ve market fiyatlarını takip ederek kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceklerini ifade etti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan ayında gıda ihtiyacının eksiksiz temin edilebilmesinin ve sağlıklı gıdaya erişimin daha bir önem kazandığına dikkat çekerek, “Ramazan ayının yaklaşması nedeniyle gözler gıda fiyatlarına çevrildi. Beklentimiz, bütün kesimlerin sorumlu davranması, artan talebin suistimal edilmemesi, tüketicilerin yeterli ve güvenilir gıdaya uygun fiyatla erişebilmesidir” dedi.
Geçen ay sonuna kıyasla üretici ile market arasındaki fiyat farkının 4,4 kata kadar ulaştığını belirten Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti:
“Üreticilerimiz artan maliyetler nedeniyle yükselen fiyatlardan yeterli geliri elde edemiyor, tüketicilerimiz ise pahalıya tüketmek durumunda kalıyor. Başta depremler olmak üzere özellikle sel, kuraklık gibi doğal afet etkileriyle mücadele ettiğimiz bugünlerde, bütün kesimler sağduyulu davranmalı, fırsatçılığa müsaade edilmemelidir. Yaşadığımız deprem ve doğal afetlere rağmen fedakar çiftçilerimiz; sofralarda eksik olmasın diye üretimde kalmaya ve Ramazan ayında vatandaşlarımızın huzurlu bir şekilde iftar yapabilmesi için gayretle çalışmaya devam ediyor. Gıda arzında sıkıntı yaşanmaması için çiftçilerimizi desteklemek, üretime devam etmelerini sağlamak zorundayız. Özellikle deprem bölgesinde büyük bir yıkıma uğrayan çiftçilerimizi motive etmeli, onları tarlada, üretimde tutmalıyız. Üretimin yoğunlaştığı bugünlerde deprem bölgesinde tüm üretim faktörlerini üreticilerimizin hizmetine sunmalıyız. Gıdanın oldukça fazla önem kazandığı bugünlerde üretmeye eskisinden daha çok ihtiyacımız var. Üreticilerimizin ve halkımızın mağdur olmaması için spekülasyonlara fırsat verilmemeli, tedbirler zamanında alınmalı, pazarlama sorunları çözülmeli, gıda denetimleri artırılmalıdır.”
Ramazan ayı öncesi değişimler
Ramazan öncesi 28 Şubat-17 Mart tarihleri arasında geçen 17 günlük süreçte üretici ile market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 344,7 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 258,3 ile elma, yüzde 237,3 ile kuru üzüm, yüzde 217,2 ile marul, yüzde 210,3 ile kırmızı mercimek, yüzde 190,5 ile ıspanak takip etti. Markette limon 4,4 kat, elma 3,6 kat, kuru üzüm 3,4 kat, marul 3,2 kat, kırmızı mercimek 3,1 kat fazlaya satıldı. Üreticide 3 lira 50 kuruş olan limon 15 lira 56 kuruşa, 5 lira olan elma 17 lira 92 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 84 lira 32 kuruşa, 4 lira 82 kuruş olan marul 15 lira 29 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 42 lira 94 kuruşa, 5 lira 64 kuruş olan ıspanak 16 lira 39 kuruşa satıldı.
Ramazan ayı öncesi market fiyat değişimi
Ramazan ayı öncesi market fiyatlarına bakıldığında; 28 Şubat-17 Mart tarihleri arasında geçen 17 günlük süreçte 39 ürünün 28’inde fiyat artışı görülürken, 11’inde ise azalma oldu. Markette en fazla fiyat artışı yüzde 25,9 ile lahanada görüldü. Lahanadaki fiyat artışını yüzde 15,1 ile yeşil soğan, yüzde 9 ile kuru soğan, yüzde 8,4 ile yeşil mercimek takip etti. Marketlerde fiyatı en çok düşen ürün yüzde 21,9 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 20,4 ile domates, yüzde 19 ile karnabahar, yüzde 14,5 ile salatalık izledi.
Ramazan ayı öncesi üretici fiyat değişimi
Üretici fiyatlarında ise 17 günlük süreçte 31 ürünün 12’sinde fiyat düşüşü, 8’inde ise fiyat artışı oldu. 11 üründe ise fiyat değişimi görülmedi. Üreticide, havuç, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir ve Antep fıstığı fiyatlarında değişim olmazken, fiyatı en çok düşen ürün yüzde 34,5 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 33,3 ile limon, yüzde 32,1 ile domates, yüzde 28 ile karnabahar, yüzde 22,5 ile patates, yüzde 20,9 ile kabak, yüzde 19,2 ile marul, yüzde 9,1 ile kuru soğan izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 36,8 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 8,6 ile yumurta, yüzde 7,3 ile pırasa, yüzde 6,2 ile dana karkas, yüzde 5,9 ile yeşil soğan takip etti.
Üretici fiyat değişiminin nedenleri
Piyasadaki ürünlerinin fiyatlarındaki artışların sebebini açıklayan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Limon ve patateste görülen fiyat düşüşleri daha çok talepte yaşanan daralmadan meydan geldi. Patlıcan, karnabahar, marul ve kabaktaki fiyat azalışları ise daha çok arzın artmasından kaynaklandı. Sivribiberde yaşanan fiyat artışı arzdaki daralmadan meydana geldi. Yumurta ve dana karkasta görülen fiyat artışı arz ve talepteki değişimden kaynaklandı” ifadelerini kullandı.
Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesi fiyat değişimleri
“Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesindeki fiyatlara göre; markette 36 üründe fiyat artışı, 3 üründe fiyat düşüşü olduğunu belirten Bayraktar, “Geçen yıl Ramazan ayı öncesine göre markette en fazla fiyat artışı yüzde 185,4 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 160,8 ile havuç, yüzde 153,4 ile pırasa, yüzde 141,4 ile beyaz peynir, yüzde 129,2 ile Antep fıstığı, yüzde 127,9 ile kaşar peyniri izledi. Markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 22,8 ile karnabaharda oldu. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 13,4 ile sivri biber, yüzde 5,9 ile patlıcan takip etti. Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesine göre üreticide 29 üründe fiyat artışı, 1 üründe fiyat düşüşü görüldü, 1 ürünün fiyatı ise değişmedi. Üreticide karnabaharın fiyatı değişmezken, en fazla fiyat artışı yüzde 249 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 210,5 ile salatalık, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 191 ile Antep fıstığı, yüzde 150 ile elma, yüzde 137 ile pirinç, yüzde 135,1 ile nohut izledi. Geçen yıl Ramazan ayı öncesine göre üreticide fiyatı düşen ürün ise yüzde 17,9 ile patates oldu” dedi
Ayrıca Bayraktar Ramazan ayının hayırlara vesile olmasını dileyerek, “Mübarek Ramazan ayının İslam alemi ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını, sağlık, huzur, bolluk ve bereket getirmesini diliyor, yaşadığımız doğal afet etkilerinin bir an önce son bulmasını temenni ediyorum” dedi.