Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Yönetim Kurulu Üyesi Aysun Aykan, 1509 yılında Avusturya’dan Mısır’a kadar hissedilen ve 7.7 büyüklüğünde olduğu tahmin edilen Marmara Depremi’nin tekrarlayabileceği ihtimaline vurgu yaptı. Artçılarının aylarca sürdüğü ve tsunaminin de oluştuğu 7.7’lik depremin Kocaeli Depremi’nin 3 katına yakın enerji açığa çıkması anlamına geldiğini söyleyen Aykan, Marmara’nın 1509 yılını tekrarlama ihtimali olduğunu söyledi.
Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi YK Üyesi ve Balıkesir İl Sorumlusu Aysun Aykan, Marmara Depremi ile ilgili açıklamalarda bulundu. Aykan, "Marmara Denizi’nde en az 7 büyüklüğünde deprem, artık bir gerçeğimizdir. Birçok yerbilimci Marmara Denizi’nde 7’nin üzerinde gelecekte deprem olacağı konusunda hemfikir. Hiç kimse burada deprem olmayacak demiyor. Birçok Türk ve yabancı bilim insanlarının yaptığı çalışmalara göre; 1999 depreminden sonra 30 yıl içinde yüzde 65 ihtimalle 7’den büyük maksimum 7.6 büyüklükte bir depremin Marmara Denizi’nde olacağı yönündeydi. Bu süreden 20 yıl geçtiğini düşünürsek, bu gerilim oldukça yaklaşmış demektir. 10 yıl içinde kesin olacak diyemiyoruz; fakat olma ihtimali yüksek. Tam tarihini bilemesek de önümüzdeki yıllarda mutlaka gerçekleşecek. İnsanlar o tarihin çok uzak olmasını, mümkünse de hiç gelmemesini duymak istiyor; fakat bunu söylememiz imkansız. Umarım biz hazır olana kadar deprem olmaz" dedi.
"Önlemlere odaklanmalı"
Aysun Aykan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kuzey Anadolu Fayı üzerinde 1939’da Erzincan Depremi oldu ve doğudan batıya doğru kırılarak, 1999 Depremi ile Marmara Denizine kadar geldi. Bir sonraki depremin, Marmara Denizi’nde ve büyük bir deprem olacağı 1999 Depreminden bu yana söyleniyor. Depremin büyüklüğünün 7.2 mi, 7.4 mü ya da 7.6 mı olacağını, hangi fay segmentinde olacağı ve fayın tek parça mı, 2 parça mı kırılacağını halkımızın bilmesine gerek yok; halkımızın sadece bilmesi gereken şu; Marmara Denizi içinde aktif faylar, tarihsel depremler, sürekli sismik aktivite var; bir enerji birikiyor ve burada mutlaka büyük bir deprem olacağını bilmesi gerekiyor. Bu yüzden halkımızın gerekli önlemlere odaklanması gerekiyor ve gerekli tedbirleri acilen almak zorundayız. Şunu da söylemek lazım; 7’lik bir deprem olursa yıkım olmaz, 7.4 veya 7.6 büyüklüğündeki deprem de çok yıkım olur düşüncesi de yanlış çünkü 7’lik bir deprem de Marmara Bölgesi için yıkımlara sebep olacak. Türkiye’de çok fazla deprem oluyor ama; Marmara Denizi’nde 26 Eylül 2019’da 5.8 ve 24 Eylül 2020 tarihinde 4.2 büyüklüğünde deprem olduğunda endişe duyduk. Bu depremler çok riskli yerde oldu; çünkü beklediğimiz büyük depremin olacağı noktadaydı. Bu depremin, öncü bir deprem olabileceği ve depremin arkasından büyük bir depremin gelebileceği konusunda çok endişe duyduk. Şimdiye kadar büyük bir deprem olmadı ama mutlaka burada deprem olacak, fakat depremin ne zaman olacağını bilemiyoruz."
1509 yılı büyüklük 7.7
Aysun Aykan, 1509 yılında Marmara’da 7.7 olarak tahmin edilen depremi gündeme taşıdı. Aykan, “Marmara Denizi’nde deprem olmayacaktır demek çok yanlıştır ve çok tehlikelidir; çünkü gerekli tedbirlerin alınmamasına ya da geç alınmasına neden olabilir. Marmara’nın tarihinde büyük tarihsel depremler var. Tarihimiz bize şunu gösteriyor; geçmişteki depremler mutlaka tekrarlanıyor. Marmara Denizinde 1766 tarihinde tüm Marmara Bölgesinde tahribata neden olmuş deprem var. Ondan önce 1509 yılındaki deprem, tüm Marmara’da tahribat oluşturmuş ve bu depremin yıkıcı etkisine göre yaklaşık 7.7 büyüklüğünde bir deprem olduğu düşünülüyor. Bu da Kocaeli Depreminin neredeyse 3 katına yakın bir enerji farklılığı demektir. Depremin büyüklüğü ve oluşturduğu ağır hasar sebebiyle halk arasında ’Küçük Kıyamet’ olarak adlandırılmıştır. Depremden sonra Tsunami meydana gelmiş. 1509 Depreminin dikkate alınması gerekiyor. Bu depremde, Fatih Camii, Galata Kulesi önemli hasarlar görmüş, dalgalar kent içlerine kadar yürümüş. Bu depremin oldukça geniş bir bölgede, Yunanistan’dan Mısır-Nil Deltası’na ve hatta Avusturya’da hissedildiği rapor edilmektedir. Artçı depremleri aylarca sürmüş, bu depremi yok sayamayız. Deprem tehlikesini ortadan kaldıramayız ama depremden etkilenecek yapıların risklerini azaltabiliriz. Türkiye’de depremle ilgili nitelikli çalışmalar yapılıyor. 1999 Depreminden sonra 2000’li yıllarda deprem konseyi kuruldu. 2011 yılında UDSEP-2023, Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı Yapıldı ve bu Plan kapsamında yapılması gereken çalışmaların 2023’e kadar da tamamlanması gerekiyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çalışmalar yapılmakta, her il için kentsel dönüşüm strateji ve eylem planları hazırlanmaktadır. Umarım bunlar Türkiye’nin bütün illerini kapsayacak şekilde en kısa zamanda tamamlanır" dedi.