Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Şubat ayında markette 41 ürünün 31’inde, üreticide ise 33 ürününün 19’unda fiyat artışı olduğunu bildirdi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Şubat ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri, yaptığı yazılı açıklamada değerlendirdi.
Bayraktar, Şubat ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 251,6 ile elmada görüldüğünü belirterek, şunları dile getirdi:
"Elmadaki fiyat artışını yüzde 229 ile kuru üzüm, yüzde 218,7 ile limon, yüzde 216,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 180,8 ile kuru incir, yüzde 176,3 ile pırasa, yüzde 159,7 ile marul, yüzde 159,6 ile ıspanak, yüzde 150,7 ile maydanoz takip etti. Elma 3,5 kat, kuru üzüm 3,3 kat, limon ve kırmızı mercimek 3,2 kat, kuru incir ve pırasa 2,8 kat, marul ve ıspanak 2,6 kat ve maydanoz ise 2,5 kat fazlaya markette satıldı. Üreticide 5 lira olan elma 17 lira 58 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 82 lira 24 kuruşa, 5 lira 25 kuruş olan limon 16 lira 73 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 43 lira 86 kuruşa tüketiciye satıldı."
Markette fiyatı en fazla artan ürün domates
Şubat ayında marketlerde 41 ürünün 10’unda fiyat azalışı görüldüğünü belirten Bayraktar, "Şubat ayında markette 41 ürünün 31’inde fiyat artışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 29,4 ile domates oldu. Domatesteki fiyat artışını yüzde 28 ile karnabahar, yüzde 21,8 ile lahana, yüzde 20,4 ile dana eti, yüzde 17,7 ile patlıcan takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 15,3 ile ıspanak oldu. Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 6,2 ile yeşil mercimek, yüzde 6,0 ile limon, yüzde 2,7 ile mısırözü yağı izledi" diye konuştu.
Üreticide en fazla fiyat artışı patlıcanda görüldü
Bayraktar, üreticideki fiyat değişimlerine ilişkin şunları kaydetti:
"Şubat ayında üreticide 33 ürününün 19’unda fiyat artışı olurken, 5’inde fiyat düşüşü görüldü. 9 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Şubat ayında üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 22,5 ile patates oldu. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 12,5 ile limon, yüzde 8,7 ile lahana, yüzde 6,3 ile maydanoz, yüzde 5,5 ile ıspanak izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 68,9 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 67,6 ile kuru soğan, yüzde 57,5 ile karnabahar, yüzde 54,3 ile domates, yüzde 47,8 ile portakal, yüzde 47,4 ile kabak takip etti."
Üreticide patlıcan, domates, kabak ve salatalıkta havaların soğuk gitmesi nedeniyle arzdaki azalma fiyatlarını yükselttiğini vurgulayan Bayraktar, "Kuru soğanda depodaki ürünlerin azalması ve yeni ürün hasadının başlamamış olması fiyatları artırdı. Portakal, karnabahar, havuç ve pırasada hasadın sonuna gelindiğinden arzdaki azalmadan kaynaklı fiyat yükselişi oldu. Arz ve talepteki değişim et fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Patates, limon, beyaz lahana, maydanoz ve ıspanakta arzdaki artışla birlikte ürünlerin fiyatları düştü" ifadelerini kullandı.
Şubat ayında, Ocak ayına göre, üre gübresinin yüzde 10,5, 20.20.0 kompoze gübresinin yüzde 4,5, kalsiyum amonyum nitrat gübresinin yüzde 3,8, amonyum sülfat gübresinin yüzde 2,2 ve DAP gübresinin yüzde 2,1 düştüğünü dile getiren Bayraktar, geçen yılın Şubat ayına göre ise son bir yılda, 20.20.0 kompoze gübresinin yüzde 71,2, DAP gübresinin yüzde 44,5, kalsiyum amonyum nitrat gübresinin yüzde 42,4, üre gübresinin yüzde 14,9 ve amonyum sülfat gübresinin ise yüzde 1 oranında arttığını belirtti.
Bayraktar, mazot fiyatının aylık olarak yüzde 11,5 düştüğünü, son bir yıla göre ise yüzde 38,7 oranında arttığını söyleyerek, şöyle devam etti:
"Besi yemi Şubat ayında Ocak ayına göre yüzde 0,9, süt yemi yüzde 2,7, son bir yılda besi yemi yüzde 59,5, süt yemi ise yüzde 60,7 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 23,9 oranında arttı. Gübre fiyatlarında son dört aydır düşüş yaşanmaya devam ediyor. Üretim sezonunda çeşidine göre yüzde 400’leri aşan fiyat artışları, gübre kullanımının azalması ve geçen yıla göre baz yılı etkisiyle yıllık artış yüzde 1 ile yüzde 71,2 aralığında kaldı. Üretim maliyetlerinin düşürülebilmesi için gübre fiyatlarının tekrar artmamasına yönelik tedbirler alınmalıdır. Üreticimiz, verim ve kalite unsuru olan gübreye erişimde sorun yaşamamalıdır. Ürün maliyetinin artmaması, üreticinin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul seviyelerde tutulması gerekmektedir."