İnsanlık tarihi boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Diyarbakır’ın Sur ilçesi, bazı basın yayın organlarında belirtilen ‘Dünyanın en eski şehirleri’ listesinde güncel veriler kullanılmadan 2’nci sırada olması gerekirken 4750 yıla dayandırılarak, 12’nci sırada gösterildi.
Arkeologların ilgi odağı olan insanlık tarihindeki en eski yerleşimleri gün geçtikçe daha da aydınlanıyor. Bu çerçevede bazı basın yayın organlarında ‘Dünyanın en eski şehirleri’ diyerek yayınlanan listede Diyarbakır’ın Sur ilçesi 4750 yıllık tarihe dayandırılarak 12’nci sırada gösterildi. Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı ve Diyarbakır Amida Höyük-Artuklu Sarayı Kazı Başkanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, açıklanan verilerin güncel olmadığını ve Diyarbakır Sur’un M.Ö. 7000, günümüzden itibaren ise 9000 yıllık geçmişiyle 2’nci sırada yer alması gerektiğini belirtti.
“Listenin güncellenmesi gerekir”
Yayınlanan listede ilk sırada 11 bin yıllık geçmişiyle Filistin’in Batı Şeria bölgesindeki Jericho kenti daha sonrasında ise Diyarbakır Sur’un gelmesi gerektiğine dikkat çeken Yıldız, “Dün çeşitli basın yayın organlarında çıkan haberlere göre dünyada yaşamın devam ettiği en eski kentler listesinin yayınlandığı ve bu en eski kentler listesinde Diyarbakır Sur ilçesinin 4750 tarihi ile 12’nci sırada yer aldığını gördük. Aslında baktığımız zaman Diyarbakır Sur ilçesinde bulunan Amida Höyük’te son zamanlarda yapılan kazılarda bu tarihin değiştiğini defalarca basın yayın organlarıyla paylaştık. Ne yazık ki alınan bilgiler eski bilgiler, güncel bilgiler kullanılmamış. Diyarbakır şehri, aslında yaşamın devam ettiği kentler içerisinde 2’nci sıradadır. 11 bin yıllık geçmişiyle Filistin’in Batı Şeria bölgesindeki Jericho kenti ilk sırada yer alıyor. Diyarbakır Sur ilçesi 9 bin yıllık geçmişiyle aslında 2’nci sıradadır. Bu listenin güncellenmesi gerekir” dedi.
“M.Ö. 7000’den beri burada bir yaşamın olduğu netleşti”
Amida Höyük’te yapılan kazı çalışmalarında birçok tarihi bulgulara rastlanıldığını ve bu bulguların devam ettiğini söyleyen Yıldız, şunları kaydetti:
“2018 yılından beri yaptığımız kazı çalışmalarında çıkan verileri TÜBİTAK’ın laboratuvarlarına gönderdik. Hem kemik örnekleri hem çıkan ahşap örnekleri ve oradan karbon 14 yöntemiyle yapılan tarihlendirmelerin sonucu şehrin 3 kere yakıldığını kazılarda tespit etmiştik. 3 farklı katman vardı. Yanık katmanlardaki en alt katman M.Ö. 6500 tarihine tarihlendirilmişti. Onun dışında ikinci katman M.Ö. 5700-5500 arası, üçüncü katman ise M.Ö. yaklaşık 5100 idi. Dolayısıyla önemli bir kenttir. Devam eden kazılarda yangın tabakalarından sonra da aslında halen kültür katmanının olduğu ve buluntular gelmeye devam ettiğini görüyoruz. Ana kata inemedik ama şu an bulunduğumuz zemin, çıkan hem taş eserlerinden hem çanak çömleklerden M.Ö. 7000’den beri burada bir yaşamın olduğu netleşti.”
Son olarak listenin güncellenmesi yönünde çağrıda bulunan Yıldız, “Günümüzden 9 bin yıl önce Diyarbakır Sur ilçesindeki Amida Höyük’te yaşamın başladığı hem analizlerle hem de çıkan verilerle netleşti. Dolayısıyla sonuç olarak aslında dünya üzerinde yaşamın devam ettiği kentler listesinde Diyarbakır’ın Sur ilçesi M.Ö. 7000, günümüzden itibaren 9 bin yıllık geçmişiyle 2’nci sırada yer alan bir şehirdir. Yayınlanan listenin güncel verilerle düzeltilmesi gerekiyor. Sur ilçesinin hak ettiği yeri alması gerekiyor” diye konuştu.