Diyarbakır’da bulunan, Roma’nın 3 bin yıllık garnizonu Zerzevan Kalesi’ndeki kazı çalışmalarında, bin 900 yıllık Mithras Tapınağı’nın ana giriş kapısı keşfedildi.
Çınar ilçesine 13 kilometre uzaklıkta bulunan Roma İmparatorluğu’nun 3 bin yıllık garnizonu Zerzevan Kalesi’nde kazı çalışmaları devam ediyor. Kentin önemli turizm merkezi alanlarından olan kalede bin 900 yıllık Mithras Tapınağı’nın keşfedilmesiyle birlikte, tapınağın ana giriş kapısına ulaşıldı.
Mitrhrasçıların kutsal alana girdiği ve gizli tören düzenlediğini teşkil eden anıtsal giriş kapısı, ortaya çıkarılan Mithras Tapınağı ile ilgili soru işaretlerine cevap bulmuş olacak. Dünyanın her noktasından tapınağa geldiği söylenilen Mithrasçıların, arkeolojik verilere göre yılın bir gününde gecesini tapınakta geçirdikleri düşünülüyor.
Kazı çalışmalarının bir yılda bitmesiyle birlikte birçok gizemliliğin gün yüzüne çıkacağını belirten Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, yapıların ortaya çıkmasıyla Mithras Tapınağı ile ilgili soru işaretlerine de cevap bulunmuş olacağını ifade etti.
Zerzevan Kalesi’nin dünyanın en iyi korunmuş garnizonlarından bir tanesi olduğunu dile getiren Coşkun, “Zerzevan Kalesi, Roma’nın askeri yerleşimidir. Dünyanın en iyi korunmuş garnizonlarından bir tanesidir. 2014 yılında kazı çalışmalarına başlandı ve halen de devam ediyor. Biz özellikle Mithras kutsal alanın genişliğiyle birlikte kale bir anda büyük bir ziyaretçi akınına uğradı. Çünkü dünyanın en iyi korunmuş ve dünyada son bulunmuş Mithras alanlarından bir tanesidir” dedi.
“Mithras Tapınağı’nın anıtsal ana giriş kapısını keşfettik”
Tapınakta keşfedilen anıtsal ana giriş kapısının tamamen ortaya çıkması için çalışmaları yoğunlaştırdıklarını söyleyen Dr. Coşkun, “Biz bu yılki kazı çalışmalarımıza bu alanda başladık. Yakın zamanda anıtsal ana giriş kapısını keşfettik. Şu anda çalışmalarımızı anıtsal giriş kapısının ortaya çıkması için yoğunlaştırdık. Bu kapı büyük bir yapıya sahiptir. Bu kapı seremonilerin ilk başladığı yerdir. Mithrasçıların kutsal alana girdiği ve seremonilerin başlangıcını teşkil eden önemli bir mimari yapıdır. Biz bu alanı açacağız. Şu anda 2’nci bir bölgemizde çalışılan, dünyanın her yerinde gelen ve gizemli ritüellerin yapıldığı ve bu ritüelleri gerçekleştiren Mitrashçıların kaldığı mekanlarda çalışmalar yapılıyor. Yılın bir günü bir gecesini buraya geldiklerini düşünüyoruz. Bu törenler gizlilik içinde yapılıyor. Aslında Mithras inancı, Roma’nın gizemliliğidir. Bütün ayinler gizli yapılır ve hiçbir şekilde dışarıya bilgi sızdırılmamış. Buna dair yazılı hiçbir belge yok. Biz, bütün bilgilerimizle ve arkeolojik verilere göre ya da söylencelere göre söyleyebiliriz. Mithrasçılar, antik dünyanın her yerinde geldiklerinde garnizonun içinde kalmıyorlar, kutsal alanın içinde kalıyorlar. Kutsal alanın içinde kaldıkları birçok mekan ve konutlar var. Biz bu konutların içinde çalışmalarımızı bu yıl bitirmeyi düşünüyoruz” ifadelerine yer verdi.
“Mithras töreni ve birçok bilgi burada açığa çıkacak”
Mithras Tapınğı’nın Mithra inancıyla ilgili bilinmeyen birçok konuya cevap bulduğunu ve bulmaya devam ettiğini belirten Coşkun, şunları kaydetti:
“Jeoradar çalışmalarımızda Zerzevan Kalesi’nin altında büyük bir şehir var. Yine bir Mithras kutsal alanda yaptığımız çalışmalarda yer altında galeriler tespit ettik. Kutsal alanla bağlantılı galeriler bunlar. İşte bu gizli, gizemli ritüellerin bir kısmı yerin altında yapılıyor. Biz, bu yapıları ortaya çıkardığımızda aslında Mithrasla ilgili bazı soru işaretlerine de cevap bulmuş olacağız. Çünkü Zerzevan Kalesi’ndeki kutsal alan, Mithrasla ilgili bilinmeyen birçok konuya cevap buldu ve bulmaya devam ediyor. Bu sahadaki çalışmaların bitirilmesiyle Mithrasla ilgili birçok bilinmeze cevap bulunmuş olacak. Şu anda dünyada en çok merak edilen konulardan bir tanesi de Mithrasçılar, Mithras töreni ve birçok bilgi burada açığa çıkacak.”
“Zerzevan Kalesi yılda ortalama 400 bin insanı ağırlıyor”
Tapınaktaki alan içerisinde yapılan kazı çalışmalarını 2024’e kadar tamamlanacağını söyleyen Coşkun, “Biz kutsal alandaki çalışmalarımızı bu yıl başlattık. Önümüzdeki yıl tamamen bitirmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki yıl gerek yer üstü gerekse yer altındaki yapıların büyük bir kısmı ortaya çıkarılmış olacak. Tabi Zerzevan Kalesi bölgenin tarihine ve inanç sistemlerine ışık tutuğu gibi bölgenin turizm açısında da çok önemlidir. Yılda ortalama 400 bin insanın ziyaret ettiği bir yerdir. Günde ortalama 30-35 tur otobüsü Zerzevan’a geliyor. Bu nedenle buradaki çalışmalarla birlikte bu ziyaretçi sayısında da büyük bir artış olacak” diye konuştu.