Bartın Üniversitesi laboratuvarlarında aralıksız 3 ay süren çalışmaların ardından korona virüs (Covid-19) tedavisinde kullanılacak önleyici ve tedavi edici ilaçların testleri için gereken kritik öneme sahip "3CLpro" adlı enzim yerli olarak üretildi.
Korona virüs salgınıyla mücadele kapsamında Bartın Üniversitesinin Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın (BAKKA) desteğiyle sürdürdüğü çalışmalarda önemli bir başarı elde edildi. BAKKA’nın "Covid-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı" kapsamında 3 aydır Bartın Üniversitesi laboratuvarlarında aralıksız olarak devam eden çalışmalarda “3CLpro” adlı enzim, rekombinant DNA teknolojisi ile üretildi. Başarı ile sonuçlanan çalışma hakkında bilgi veren Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölüm Başkanı Doç. Dr. Dursun Kısa, "’İn-Vitro İlaç Tarama Sistemlerinin Oluşturulmasına Yönelik Main Proteaz Enziminin Rekombinant Olarak Üretilmesi’ başlıklı BAKKA projesi kapsamında önemli bir başarı elde ettik. Covid-19 salgınıyla mücadelede kullanılacak ilaçların in-vitro inhibisyon çalışmalarında kullanılacak enzimlerden biri olan main proteaz enzimi (3CLpro), rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak yerli imkanlar ile üretildi. Virüsün replikasyon sistemi ile ilişkili önemli bir enzim olan ve ilaç çalışmalarında inhibisyon denemelerinde kullanılan 3CLpro enzimi, anti-viral ilaçların hedeflerinden biri olduğundan salgınla mücadelede önemli bir yer teşkil etmektedir" dedi.
"Covid-19 ilaç üretimini hızlandıracak bir çalışma oldu"
Doç. Dr. Dursun Kısa, yerli imkanlarla üretilen main proteaz enzimi ile salgınla mücadelede tedavi ve önleyici ilaçların üretiminin daha da hızlanacağını kaydederek, “Enzimin yerli imkanlarla üretilmesi sayesinde salgınla mücadele etmek için dizayn edilen ilaçların denemeleri in-vitro olarak hızlı bir şekilde gerçekleştirilerek potansiyel ilaç adayı moleküllerin etkinliğinin taranmasında kullanılacaktır” diye konuştu.
Haftalık 100 reaksiyon (rxn) üretimi gerçekleştirilebilen 3CLpro enzimi ile birlikte diğer çalışmaların da ara verilmeden devam ettiğinin altını çizen Doç. Dr. Kısa, "Ayrıca akademisyenlerimiz tarafından virüsün replikasyonunda rol alan ve anti-viral ilaç hedeflerine yönelik bir diğer enzimin üretim çalışmalarına da başlanmış olup, kısa süre içerisinde bu enzimin üretiminin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Bu düşüncelerle çalışmalarımızın başından sonuna büyük emek veren Araştırma Görevlisi Sayın Rizvan İmamoğlu’na teşekkür ediyorum. Ayrıca destekleri için BAKKA Yönetim Kurulu Başkanı ve Bartın Valisi Sinan Güner ile ülkemizin kalkınmasına değer katma noktasında bizleri teşvik eden değerli Rektörümüz Prof. Dr. Orhan Uzun’a şükranlarımı sunuyorum" ifadelerini kullandı.
"Bartın Üniversitesi insan kaynağıyla sürece büyük katkılar sunmaya devam ediyor"
Küresel bir sorun haline gelen korona virüs salgınına karşı verilen bilimsel mücadelenin önemine değinen Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun ise, Bartın Üniversitesinin tüm bileşenleriyle pandemiyle mücadeleye katkı sunmaya gayret gösterdiklerini söyledi. Rektör Uzun, şunları kaydetti:
"Ülkemizde Cumhurbaşkanlığımız bünyesinde Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu tavsiyeleri doğrultusunda korona virüs pandemisinin önlenmesine yönelik ciddi çalışmalar yapılmaktadır. Bu doğrultuda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız, Yükseköğretim Kurulumuz ile birlikte TÜBİTAK’ın da destekleri ve koordinasyonunda üniversitelerimiz çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmaların ilkinde Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi ile birlikte Covid-19 tanı kitinde kullanılan enzimlerin yerli olarak üretilmesi sağlanmıştı. Yeni proje kapsamında ise öğretim elemanlarımız Covid-19 için üretilecek ilaçların klinik deneylerinde kullanılacak enzimi yerli olarak üretmeyi başardılar. Emeği geçen öğretim elemanlarımız Doç. Dr. Dursun Kısa ile birlikte Araştırma Görevlisi Rizvan İmamoğlu’nu gayretleri dolayısıyla tebrik ediyorum. Bu düşüncelerle sürece dair ortaya konulan irade ile bizleri yüreklendiren Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’a, içinde bulunduğumuz bu zor günlerde gösterilen önemli özverileri dolayısıyla Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca’ya, ülkemizin kalkınması ve pandemiyle mücadele noktasında teşvikleri için YÖK Başkanımız Prof. Dr. Yekta Saraç’a, desteklerini her zaman yanımızda hissettiğimiz Bartın Valimiz Sinan Güner ile TÜBİTAK Başkanımız Prof. Dr. Hasan Mandal’a, proje fikrinin oluşumu aşamasındaki çok değerli katkılarından dolayı TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin’e, destekleri için BAKKA Genel Sekreteri Muhammed Ali Oflaz’a ve tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum."
Rektör Uzun, başarıyla tamamlanan Covid-19 kapsamındaki bu projenin ardından yeni çalışmalar ve işbirliği imkanları için TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürlüğü ile görüşmelerin devam ettiğini sözlerine ekledi.