Dünya ve Türkiye’de MS hastalarının sayısına dikkat çeken Uzm. Dr. Meltem Can İke, ’’Dünyada yaklaşık 3 milyon, ülkemizde ise 50 bin MS hastası olduğu tahmin edilmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla yaklaşık 1-1,5 kat daha fazla görülmekte ve tanı genellikle 20-40 yaş arasında konmaktadır’’ dedi.
Medicine Hospital Nöroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Meltem Can İke, Dünya MS Günü nedeniyle MS hakkında bilinçlenmeye yönelik açıklamalarda bulundu. Uzm. Dr. İke, ’’Dünyada yaklaşık 3 milyon, ülkemizde ise 50 bin MS hastası olduğu tahmin edilmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla yaklaşık 1-1,5 kat daha fazla görülmekte ve tanı genellikle 20 - 40 yaş arasında konmaktadır. Ancak hastalık başlangıcının, belirtiler başlamadan daha önce olduğu kabul edilmektedir. 12 yaş altında ve 55 yaş üzerinde başlayan vakalar da vardır’’ dedi.
MS Hastalığını Multipl Skleroz beyin ve omurilikteki mesajların taşınmasından sorumlu sinir hücreleri etrafındaki koruyucu kılıfın (miyelin kılıfı) hastalığı olan tanımlandığı ifade eden Uzm. Dr. İke, MS’deki Multipl kelimesinin birden fazla bölgenin tutulumu ve Skleroz kelimesinin de hasarlı bölgedeki sertleşmeyi ifade ettiğini ve bu sertleşmiş alanlara plak denildiğini ifade etti.
Uzm. Dr. Meltem Can İke MS Hastalığının nedenleri, belirtileri, tipleri ve MS ile mücadele hakkında şu açıklamalarda bulundu:
MS’in nedeni
’’Vücudu savunmakla görevli hücrelerin nedeni bilinmeyen bir şekilde miyelin kılıfını, vücuda yabancı bir madde gibi algılaması ve onu yok etmeye çalışması ile hastalığın sebebi olarak kabul edilmektedir. Burada bağışıklık sisteminin yetmezliği değil, şaşkınlığı söz konusudur. MS’li hastalarda bağışıklık sistemi normal çalışmaktadır. Ancak yanlış yönlenme ile kendine zarar vermektedir. Bir süre sonra vücut bunun farkına varıp düzeltmeye çalışmaktadır. Bu şaşkınlığın nedeni günümüzde halen bilinmemekle birlikte bazı geçirilmiş viral enfeksiyonların, çevresel faktörlerin genetik olarak yatkınlığı olan bireylerde hastalık gelişimine neden olduğu görüşü kabul görmektedir.
Belirtileri
MS belirtileri, şiddet ve seyir yönünden hastadan hastaya değişir. Beyin ve omuriliğin herhangi bir yerini tutabilen MS’de o bölgeye ait belirtiler ortaya çıkar. Görme bulanıklığı, konuşmada bozulma, çift görme, uyuşma, güçsüzlük, halsizlik, yürümede dengesizlik, ellerde titreme, idrar yapmada problemler ve cinsel güçte azalma gibi yakınmalar MS’de ortaya çıkan belirtilerdendir. Bu belirtilerin bir ya da birkaçı eş zamanlı görülebilmektedir. Belirtiler birkaç gün içinde ortaya çıkar, artar ve düzelmeler ile seyredebilir. Az sayıda hastada belirtilerde düzelme olmadan kötüleşme söz konusu olabilir.
Öncelikle Multipl Skleroz(MS) ölümcül bir hastalık değildir. MS’de bulaşıcılık söz konusu değildir. Multipl skleroz genç insanlarda nörolojik nedenli engelliliklerde birinci sırayı almaktadır. MS, bir akıl ya da ruh hastalığı olmayıp, tıbbi olarak tamamen bir sinir sistemi hastalığıdır.
Tipleri
İyi huylu MS: bu formda hafif ataklar görülür ve bu ataklar tam düzelir. Zamanla kötüleşme ve hasar kalması söz konusu değildir.
Tekrarlayan ve düzelen MS: en sık görülen formdur. Bu form atak-iyileşme-atak-iyileşme şeklinde ilerler ve bu iyileşmeler tama yakındır.
İkincil ilerleyici MS: bu formda atak-iyileşme-atak-iyileşme şeklinde ilerler ancak burada iyileşme oldukça azdır.
Birincil ilerleyici MS: bu formda iyileşme olmadan ataklar geçirme söz konusudur. Oldukça nadirdir.
MS tedavisini atak, hastalık seyrini değiştirici ve belirtilerin tedavisi olarak üç bölümde incelemek uygun olur. Her atak tedavi gerektirmez. Bazı çok hafif seyreden ataklarda sadece istirahat yeterli olabilir. Tedavi gerektiren durumlarda yüksek doz kortizon serum içinde 5-7 gün süre ile verilir. Bazen çok ağır ataklarda plazma değişimi gerekebilir. Atakların sıklık ve şiddetini azaltmaya, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik ilaçlar mevcuttur. Bunların iğne ve hap olarak bulunmakta hastaya ve hastalığın seyrine göre nöroloji uzmanı tarafından belirlenmektedir. Kök hücre tedavisi halen araştırma safhasında devam etmektedir.
MS ile yaşamak: Sağlığınız için yararlı davranışlarda bulunarak MS bulgularınızı azaltabilir, sağlığınızı ve moralinizi yüksek tutabilirsiniz.
Fizyoterapi: Denge problemleri ve kuvvetsizlik gibi MS bulgularınızın bir kısmını azaltabilir. Fizyoterapistiniz bazı hareket teknikleri veya ekipmanlarla günlük aktivitelerinizi daha kolay yapmanızı sağlayabilir.
Sıcaktan sakınma: sıcak su, sıcak banyo, sıcak hava veya ateş çoğu hastanın şikayetlerinde artışa neden olur. Öğle sıcağından, sıcak banyodan uzak durun ve soğutucu pedler, ılık banyo ve soğuk içecekler tercih edin.
Sağlıklı ve dengeli beslenme: Bol miktarda sebze ve meyve, yüksek lifli gıdalar, bol tahıl tüketin. Yağ, şeker ve tuz oranını azaltın
Sigara: Eğer sigara içiyorsanız hemen bırakmalısınız çünkü yeni çalışmalar sigaranın MS kötüleşmesini hızlandırdığını göstermektedir.
Egzersiz: Egzersiz genel olarak sağlığa katkıda bulunmaktadır. Aynı zamanda uykunuzu, duygu durumunuzu ve işlevselliğinizi düzenler. Egzersiz programına başlamadan önce nöroloğunuzla mutlaka görüşün.’’