En sık karşılaşılan diz yaralanmalarından biri olan ön çapraz bağ yırtılmasının genellikle sporcularda veya amatör olarak spor yapan kişilerde karşılaşılan bir durum olduğunu belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzm. Op. Dr. Cuma Kayıkçı, “Tedavi edilmediği takdirde dizde tekrarlayan dönmeler yaşanır ve ciddi kıkırdak, bağ hasarlarına neden olur” dedi.
Çapraz bağ veya ön çapraz bağ yaralanmalarının genellikle sporla uğraşan kişilerde görülen bir rahatsızlık olduğunu ifade eden Side Anadolu Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzm. Op. Dr. Cuma Kayıkçı, “Dize gelen şiddetli çarpma, ani dönüş, sıçramalar ve durma hareketlerine bağlı olarak oluşan stres, ön çapraz bağ sakatlıklarına yol açar. Bunun yanında, kayak sporu sırasında dizin aniden dönmesi, darbe alınması gibi çeşitli nedenler de bu yaralanmaların görülme sıklığını arttırabilir. Gençlerde çok daha sık görülmektedir. Eğer tedavi edilmezse; özellikle sportif faaliyetlerde bulunacak kişiler ise mutlaka ön çapraz bağ ameliyatı olması gerekiyor. Eğer yapmazsa; dizi sabitleyen ön çapraz bağ olmadığından dolayı tekrar tekrar diz dönebilir. Ve dizdeki diğer bağlar, menisküsler yırtılır ve ciddi kıkırdak hasarları meydana geliyor. Zaten yüzde elli oranında ileriki yaşlarda dizdeki kireçlenmeler ortaya çıkabiliyor” dedi.
Op. Dr. Kayıkçı, ön çapraz bağ yaralanmalarını şu şekilde açıkladı:
“En sık karşılaştığımız yaralanmalardan bir tanesidir. Çapraz bağ yaralanmaları genellikle spor aktivitelerinde yaşanır. Genel anlamıyla ön çapraz bağ kopması nedenleri şu şekildedir; dize doğrudan alınan darbe, aniden durmak, ani yavaşlama ve yön değiştirme, sıçramadan sonra dengesiz düşme, uygun olmayan ayakkabı veya ekipman kullanımı, yapılan spor aktivitesinin zemininin uygun olmamas.ı”
Ön çapraz bağ kopması belirtileri
Ön çapraz bağ yaralanmasında şiddetli ağrı ve sesin önemli bir belirti olduğuna dikkat çeken Kayıkçı, “Hareket ederken dizde kopma hissi oluşur ve dizden kopma sesi gelir. Bölgesel olarak dizde ve tüm bacakta şiddetli ağrı hissedilir. Dizde ödem-şişlik, hareket sırasında ağrı oluşabilir. Dizin hareket kabiliyeti düşer ve hareket ettirme zorluğu yaşanır. Ön çapraz bağ yaralanmalarında yürüme güçlüğü yaşanır, geçici olarak hastada aksama görülebilir. Yürüme esnasında bacakta aniden oluşan hissizlik bacağın hareketini engeller. Bazı durumlarda ise dizin yerinden çıktığı ve boşluk hissi oluşabilir” diye konuştu.
Tedavi yöntemleri
Ön çapraz yırtığına genellikle iyi bir fizik muayene ile yüksek oranda tanı konulabileceğini aktaran Kayıkçı, “Kendi kendine iyileşmesi çok zor olan bir rahatsızlık. Özellikle genç hastalarda, sportif faaliyetlerde bulunan hastalarda tek tedavi yöntemi cerrahidir. Eğer tedavi etmezseniz daha sonra sportif faaliyetler esnasında o boşluk hissinden dolayı diz tekrar tekrar dönme eğilimine girip diğer bağlara, menisküslere, kıkırdak yapılarına hasar verir. Genç, aktif spor yapan kişilerde önerimiz cerrahi tedavi yöntemidir. Bu tek başına alçıya alınacak ya da dizlik kullanılarak geçecek bir yırtık değildir. Ön çapraz bağ cerrahisini artroskopik olarak yapıyoruz. Ama hastadan bir bağ almamız gerekiyor. Hastadan bağ alarak daha sonra dizin alttaki(tibia) ve üstündeki (femur) kemiğinden tüneller açıp alınan bağı oraya fikse edip sabitliyoruz. Ve o bağ orada tekrar yeniden oluşuyor” ifadelerini kullandı.