Van Ticaret Borsası Başkanı Nayif Süer; Van, Hakkari ve Bitlis’in tarım ve hayvancılık ile ilgili sorunlarını Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya aktardı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde düzenlenen ‘Genişletilmiş Ticaret Borsaları Konsey Toplantısı’, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ve borsa başkanlarının katılımıyla TOBB’da yapıldı. Toplantıda; Türkiye genelindeki ticaret borsalarının talepleri ile tarım ve hayvancılıkta yaşanan sorunlar dile getirildi. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile yapılan toplantıda, bölgenin tarım ve hayvancılık sektöründeki sorunlarını dile getiren Başkan Süer, daha sonra açıklamalarda bulundu. Süer, "Bakanımız ile şehrimizin ve bölgemizin tarım ve hayvancılık sorunlarını görüştük. Ülkemizde geçim kaynağı olarak tarım ve hayvancılığın ön plandaki bölgelerin başında TRB2 bölgesi (Van-Bitlis-Hakkari-Muş) geliyor. TRB2 bölgesinin ve ilimizin temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık; arazilerin büyük bir kısmının topoğrafya ve iklim özellikleri gibi birçok sorun nedeniyle istenilen düzeyde değil. Van, Hakkari, Bitlis ve Muş’taki çiftçilerimizin yaşadığı zorlukları ve taleplerimizi kendilerine ilettik. TRB2 bölgesinin tarım ve hayvancılık potansiyelini ve üretimin artırılması için yapılması gerekenleri konuştuk. Ayrıca, bu sektörlerdeki mevcut desteklerin artırılmasının hayati önemde olduğunu ifade ettim” dedi.
Süer, zorlu kış şartları altında çiftçilerin verdikleri büyük emeklere rağmen daha fazla desteğe ihtiyaç duyduklarını da vurgulayarak, "Zorlu kış şartlarında, büyük bir emekle topraklarımızı eken çiftçilerimizin daha fazla destek alması gerektiğini belirttim. Tarım ve hayvancılık sektörünün bölgemizde daha iyi bir noktaya gelmesi için verilen desteklerin arttırılması büyük önem taşıyor. Van’ın ülkemiz tarımı ve hayvancılığındaki yeri çok önemli. TÜİK tarafından 2023 yılında açıklanan rakamlara bakıldığı zaman hayvancılık kenti olan Van ilinde; 3 milyon 280 bin 145 küçükbaş hayvan ve 133 bin 193 büyükbaş hayvan bulunmaktadır. Küçükbaş yetiştiriciliğinde ülke genelinde 1. sırada yer alan Van’da daha profesyonel bir anlayışla, yeni ve katma değerli ürün üretimi, aynı zamanda istihdam merkezli bir sektöre dönüştürebilir. Şehrimizin yaklaşık 1,5 milyon hektar mera varlığı ile ülkemizin toplam mera varlığının yüzde 10’unu oluşturduğunu ifade ettim. Bunun yanı sıra yayla ve meralarımızda yetiştirilen küçükbaş hayvanların satışında büyük bir pazar sorunu yaşandığını, bunun da çiftçilerimizi zor durumda bıraktığını, ayrıca çiftçimizin en büyük sorunlarından bir tanesinin de sürü yöneticisi (çoban) temini olduğunu da belirttim" ifadelerini kullandı.
Pazar ve nakliye sorunlarına da dikkat çeken Başkan Süer, "Yayla ve meralardan dönen hayvanların yem bitkileri maliyetinin yüksek olması nedeniyle, çiftçilerimiz hayvanlarını satmak zorunda kalıyor. Ancak bu satışlar hem düşük fiyattan yapılmakta hem de başka bölgelere satış sırasında nakliye maliyetleri ekleniyor. Bu da çiftçimizi daha da zorluyor. Bu noktada, nakliye maliyetlerinin ve yem bitkilerinin kirasının desteklenmesi gerektiğini vurguladım" diye konuştu.
Van ve çevresindeki lojistik sorunlarına da değinen Başkan Süer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Hayvanlarını satmak isteyen çiftçilerin, ülke pazarından uzak olduğumuz için en yakın pazara gitmesi için ya Diyarbakır ya da Gaziantep illerine gitmeleri gerekiyor. Bu da çiftçiye ekstra nakliye maliyeti, canlı hayvan taşıdıkları için oluşabilecek riskler ve kişisel maliyetler yüklüyor. Bu konuda coğrafi şartlarımız ve iklim şartlarımız göz önünde bulundurularak pozitif ayrımcılık talep ediyoruz. Bu nedenle nakliye desteği sağlanması gerekiyor."
Süer, borsa için önemli olan Van Et ve Süt Kurumunun bölgedeki hayvanları uygun fiyatlarla alması gerektiğini belirterek, bunun hayvancılığa olumlu yansıyacağını söyledi. Süer; "Yayla dönüşü ekim-kasım aylarında bölge menşei küçükbaş hayvanların uygun fiyata alınmasını talep ediyoruz. Aksi takdirde, yem bitkilerinin pahalı olması, pazarının dar olması ve yüksek maliyetler nedeniyle işletmelerin büyük bir bölümü küçülmekte ya da hayvancılığı bırakmaktadır” dedi.
Toprak Mahsulleri Ofisi Başmüdürlüğünün açılmasının Van ve bölge için çok önemli olduğuna da değinen Başkan Süer, “Bakanımıza ilettiğim ve benim için çok önemli olan konulardan birisi de TMO Başmüdürlüğünün Van’da açılmasıydı. Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük kenti olma özelliğine sahip Van ilinde Toprak Mahsulleri Ofisi Başmüdürlüğü kurulmalıdır. Hali hazırda hizmet veren şube müdürlüğü, Van ili ve Hakkari gibi Toprak Mahsulleri Ofisi Başmüdürlüğünün bulunmadığı illerden gelenler için yetersiz kalmaktadır. Van Ticaret Borsası olarak en yakın Erzurum, Muş ve Batman’da bulunan TMO Başmüdürlüğün ilimizde de hizmet vermesini talep etmekteyiz. Bu sayede gerek Van gerekse çevre iller başmüdürlükten faydalanabilecektir” ifadelerini kullandı.
Süer, Şırnak-Batman ve Van arasında 500 kilometrelik karayolunu 200 kilometreye düşürecek olan Van-Şırnak karayolu projesinin bölgenin ulaşım sorununu büyük ölçüde aşacağını kaydetti. Süer, “Bu yol; Şırnak’ı Van’a, Pervari’ye, Siirt’e, Çatak’a hatta İran’a ve özellikle Irak ile birleştiren en önemli ticaret yolu olacaktır. Irak ile gelişmiş akrabalık bağları, coğrafi konumu ve iklim şartları açısından uygunluğu ile tarım ve hayvancılık pazarı açısından oldukça önemlidir. Bizim için uluslararası bir proje olan kalkınma yolu projesi açısından önem arz etmektedir. Bu yol; sadece bölge illeri arasında bir ticaret yolu olmanın ötesinde ülkenin güneyini kuzeyine bağlayacak en önemli güzergah ve ticaret yolu olacaktır. Van-Şırnak yolunun tamamlanmasıyla birlikte nakliye ve lojistik giderlerinde de ciddi anlamda tasarruf olacaktır. Van-Hakkari karayolu üzerinde bulunan ve geçtiğimiz günlerde açılışı yapılan Güzeldere Tüneli örneğinde olduğu gibi. Tünelin bitmesiyle birlikte neredeyse araç giderlerinde 4’e 1 azalma olmuştur. Bu nedenle; yolun ivedilikle tamamlanmasını talep etmekteyiz. Bu sorunların çözülmesi için birlikte çalışarak daha güçlü bir hayvancılık sektörü inşa edebiliriz" şeklinde konuştu.