Dünyayı etkisi altına alan korona virüs salgınına rağmen Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerinde 2020 yılında toplam 101 yeni yatırım için 1 milyar 468 milyon TL teşvik belgesi düzenlendi.
Bölgede Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) tarafından yönlendiren yatırımları da içine alan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan derlenen bilgilere göre, 2020 yılında yerli ve yabancı işletmelerin yatırımları için Kastamonu’da 538 milyon TL, Çankırı’da 716 milyon TL ve Sinop’ta 214 milyon TL tutarında yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Üç ilde imalat, enerji, madencilik, hizmetler ve tarım sektörlerinde 101 yatırım projesine toplamda 1 milyar 468 milyon TL’lik yatırım teşvik belgesi hazırlandı. Bu kapsamda Kastamonu’dan 43, Çankırı’dan 34 ve Sinop’tan 25 yatırım projesi teşvik kapsamına alındı. Teşvikli yatırımların gerçekleşmesi halinde toplam 3 bin 211 kişiye istihdam sağlanması öngörülüyor.
Kastamonu’da 538 milyon liralık yatırım teşvike bağlandı
Teşvikler kapsamında Kastamonu’da 43 proje ile toplamda 538 milyon TL’lik sabit yatırım öngörülüyor. İmalat, enerji, hizmetler, madencilik ve tarım sektörlerinde yapılacak yatırımların 391 milyon TL’lik kısmını komple yeni yatırımlar oluştururken 144 milyon TL’lik kısmını ise kapasite artırımına yönelik yatırımlar oluşturuyor. Söz konusu yatırımlarda imalata 281 milyon TL, enerjiye 123 milyon TL, hizmetlere 89 milyon TL, madenciliğe 21 milyon TL ve tarıma 25 milyon TL yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Kastamonu’da bu yatırımlarla bin 482 yeni istihdam sağlanması öngörülüyor.
Teşvikli yatırımlarda imalat sanayi öne çıkıyor
Teşvikli yatırımların dağılımına baktığımızda; imalat sanayinde 281 milyon TL’lik kâğıt, ambalaj, orman, inşaat malzemeleri, tıbbi cihazlar, tahıl, şeker, tarım ve hayvancılık ve kimyasal ürün üretim yatırımlarını görmekteyiz. Enerji sektöründe ise elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımını kapsayan 123 milyon TL’lik yatırım dikkat çekiyor. Depolama, ambalajlama hizmetleri, genel kamu hizmetleri, oteller, moteller, pansiyonlar, kamplar ve diğer konaklama yerlerini kapsayan hizmetler sektöründe 89 milyon TL’lik yatırım yapılacak. 21 milyon TL teşvik sağlanan madencilik yatırımlarında ise kum, kil ve taş ocakçılığı yatırımları planlanıyor. Kastamonu’da tarım sektörüne yönelik olarak da 25 milyonluk yatırım kapsamında küçük baş, büyük baş hayvan yetiştiriciliği, süt hayvancılığı, sebze, bahçe, kültür bitkileri ve fidan ürünleri yatırımları öngörülüyor.
Çankırı’da 716 milyon liralık yatırımla, 996 kişilik ek istihdam oluşturulacak
Toplam 34 teşvik belgesinin düzenlendiği Çankırı’da, yatırımların 27’si sanayi sektöründe, 7’si de hizmetler sektöründe yer alıyor. Çankırı’da teşvike bağlanan toplam yatırım tutarı 716 milyon TL olarak belirlendi. Yatırımlar içinde 623 milyon TL olarak hedeflenen sanayi yatırımları ile ilave istihdam ise 926 kişi olması bekleniyor. Hizmetler sektöründe yapılacak 70 milyon TL’lik 7 yatırımla da 70 kişilik ilave istihdam oluşturulması öngörülüyor.
En fazla yatırım “tuz, gıda, küçük ev aletleri, metal işleri ve yenilenebilir enerjiye”
Teşvike bağlanan sanayi yatırımlarının sektörel dağılımına bakıldığında toplam sanayi yatırımlarının yaklaşık yüzde 50’sini (279 milyon TL) gıda sektöründe yer alan; rafine kaya tuzu imalatı, et mamulleri üretimi ve memba suyu üretimi yatırımlarının oluşturduğunu görmekteyiz. Bu yatırımlar sonucunda 189 kişilik istihdam oluşturması bekleniyor. Elektrikli ev aletleri ve metal işleri sektörüne yönelik düzenlenen teşvik kapsamında ise 258 kişinin istihdam edileceği 132,3 milyon TL tutarında yatırım planlanıyor. Güneş enerji sistemleri (GES) ve biokütleden elektrik enerjisi üretimlerine yönelik toplam kurulu güç kapasitesi 4 MW olacak şekilde 27,5 milyon TL yatırım gerçekleştirilecek. Yatırımın 1,68 MW’lık kısmını biokütleden elektrik enerjisi üretimi yatırımı oluşturuyor. Hizmetler sektöründe kamu ve özel sektörün dahil olduğu toplam 72,3 milyon TL tutarında yatırım yapılacak. Yatırımlar kapsamında 70 kişilik istihdam oluşturulacak. Bu kapsamda Çankırı merkezde üç yıldızlı, Kurşunlu ilçesinde dört yıldızlı olmak üzere 2 adet otel yatırımı için yaklaşık 15 milyon TL’lik yatırım gerçekleştirilecek.
214 milyon liralık yatırım teşvik belgesi hazırlandı
Sinop’ta 2020 yılında 25 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Belge alan projelerin sabit yatırım tutarı 214 milyon lira olarak hesaplandı. Bu yatırımların gerçekleştirilmesiyle 733 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor. İmalat, enerji, hizmetler ve tarım sektörlerinde yapılacak komple yatırım 198 milyon TL, tevsi yatırımlarda ise 16 milyon TL’lik olarak hesaplanıyor. Söz konusu yatırımlara imalat için 126 milyon TL, enerji için 66 milyon TL, hizmetler için 18 milyon TL ve tarım için 5 milyon TL yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Böylelikle yatırımlar sonrasında Sinop’ta 733 yeni istihdam sağlanmış olacak.
Sinop’ta yatırımlar hızla artıyor
Sinop’ta teşvikli yatırımların dağılımı ise şöyle; imalat sanayinde tekstil ürünleri, tarıma dayalı kimya ürünleri, metal işleme, balık ve balık ürünleri işleme, mutfak ürünleri, hırdavat, makine imalatı, orman ürünleri, temizlik ürünleri, kozmetik ürünleri üretimine yönelik yatırımlar öne çıkıyor. Enerji sektöründe, elektrik enerjisi üretimi, iletimi ve dağıtımı yatırımları, hizmetler sektöründe, depolama, ambarlama, genel kamu hizmetleri, otel, motel, pansiyon, kamp ve diğer konaklama yatırımları, son olarak tarım sektöründe ise balıkçılık, balık üretme ve yetiştirme çiftlikleri, balıkçılıkla ilgili hizmetler, sebze, bahçe ve kültür bitkileri ile fidan yetiştiriciliği yatırımları yer alıyor.
Teşvikli yatırımlarda Kastamonu, Çankırı ve Sinop en avantajlı iller arasında
Yatırım destekleri yönünden üç ilde yatırımcılara avantajlı yatırım fırsatları sunuyor. Bu kapsamda değerlendirdiğimizde yatırım teşvik belgeli yatırımlarda Kastamonu yatırımcılara 4. Bölge teşvik imkanlarını sunuyor. Yatırım Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) yapılır ise yatırımcılar daha avantajlı bir alt Bölge (5.bölge) teşviklerinden yararlanabiliyor. Yapılacak yatırımlarda, KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti, personel için OSB içinde 7 yıl sigorta primi işveren hissesi desteği, vergi indirimi desteği, yatırım yeri tahsisi, Türk lirası cinsinden olan kredilerde 4 puan, döviz cinsinden kredilerinde 1 puan faiz indirimi sağlanıyor. Bunun yanında yatırımlar sırasında OSB’lerde alınan altyapıya katkı payları bakımından büyükşehirlere göre büyük avantaj sağlıyor.
Yüzde 100 vergi indirimi ve ilave yüzde 15 oranında yatırıma katkı
Yatırımcılar Çankırı’daki OSB’lere yatırım yaptıkları takdirde 6. Bölge destekleri olan sigorta primi işveren hissesi desteği ve vergi indirimi desteğinden faydalanabiliyorlar. Çankırı’da yapılacak yatırımlarda, makine alımlarında KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti, Türk lirası cinsinden olan kredilerde 5 puan, döviz cinsinden kredilerinde 2 puan faiz indirimi uygulanıyor. Yatırımda istihdam edilecek personel için de 10 yıl boyunca sigorta primi işveren hissesi desteği, 2022 yılına kadar yatırım harcamalarında yüzde 100 vergi indirimi ve ilave yüzde 15 oranında yatırıma katkı sağlanıyor. 2021 yılı sonuna kadar yapılan inşaat harcamalarında da KDV iadesi uygulanıyor.
İnşaat harcamalarında da KDV iadesi
Sinop’ta bu yatırım yapılırsa 5. Bölge teşvik avantajları kapsamında OSB’lere yatırım yapıldığı takdirde yatırımcılar 6. Bölge destekleri olan sigorta primi işveren hissesi desteği ve vergi indirimi desteğinden faydalanabiliyorlar. Yatırımlarda, makine alımlarında KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti, Türk lirası cinsinden olan kredilerde 5 puan, döviz cinsinden kredilerinde 2 puan faiz indirimi uygulanıyor. İstihdam edilecek personel için de 10 yıl boyunca sigorta primi işveren hissesi desteğinin sağlandığı yatırımlarda, 2022 yılına kadar yatırım harcamalarında yüzde 100 vergi indirimi ve ilave yüzde 15 oranında yatırıma katkı sağlanıyor. Ayrıca 2021 yılı sonuna kadar yapılan inşaat harcamalarında da KDV iadesi uygulanıyor. Sinop, düşük yatırım yeri, uygun işgücü maliyetleri ve ucuz yaşam koşulları yatırım maliyetleri yönünden diğer illere kıyasla oldukça avantajlı konumdadır. Her türlü yatırıma uygun yatırım yerine sahip olan Sinop, yatırımcılara Sinop Organize Sanayi Bölgesi ve Boyabat Organize Sanayi Bölgesi’nde uygun büyüklüklerde yatırım yeri sağlanabilmektedir.
