Binalarda Enerji Performans Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle, 1 Ocak 2023’ten itibaren bir parseldeki toplam inşaat alanı 5 bin metrekareden büyük olan tüm binaların enerji performans sınıfının en az B olacak şekilde inşa edilmesi ve buralarda kullanılacak enerjinin en az yüzde 5’inin yenilenebilir kaynaklardan karşılanması zorunlu hale getirildi.
TOBB Türkiye İklimlendirme Sektörü Meclisi Başkanı Zeki Poyraz, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, bu düzenlemenin Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve enerji verimliliğini artırma hedefleri doğrultusunda atılan faydalı bir adım olduğunu, ancak daha etkili ve kapsamlı gereklilikler bulunduğunu ifade etti.
“Çok yüksek verimlilik potansiyeli var”
Türkiye’de tüketilen enerjinin yüzde 32,7’sinin harcandığı bina sektörünün gerek ekonomi perspektifi gerekse sera gazı azaltım politikaları açısından çok önemli bir alan olduğuna işaret eden Zeki Poyraz, bunun aynı zamanda en yüksek verimlilik ve emisyon azaltım potansiyeline sahip alanlardan biri olduğunu belirtti.
Türkiye’deki güncel mevzuata göre binalar için izin verilen enerji tüketiminin metrekare başına yıllık 120-150 kilovatsaat mertebelerinde olduğu bilgisini veren Zeki Poyraz, “Mevcut bina stoğumuzdaki 22-23 milyon konutumuzda, 11 milyona yaklaşan binamızda her yıl milyarlarca dolarlık ithalatla yapılan enerjimizi israf ediyoruz. Öyle ki son 5 yılda enerji ithalatına 213 milyar doların üzerinde kaynak aktarılmış durumda. Avrupa Birliği’nde 2019 yılından bu yana yeni kamu binaları, 2020 yılının başından itibaren ise tüm yeni binalar neredeyse sıfır enerjili olarak yapılıyor. Bu çerçevede gelişmiş ülkelere bakıldığında günümüzde binalar yılda metrekare başına 30-50 kilovatsaat mertebelerinde enerji tüketecek şekilde imal ediliyor” ifadelerini kullandı.
“Daha etkili ve kapsamlı adımlar atmak gerekiyor”
Zeki Poyraz, Türkiye’de ise “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” (NSEB) kavramının 19 Şubat 2022 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanan “Binalarda Enerji Performans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile mevzuata girmiş olduğunu belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu düzenlemede enerji sınıfının C’den B’ye getirilmesine bağlı olarak sağlanan yüzde 20’lik iyileşme ile Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar için enerji limiti yıllık metrekare başına 100-120 kilovatsaat mertebelerine getirildi. Oldukça sınırlı miktarda olan bu iyileşme de sadece toplam inşaat alanı 5 bin metrekareden büyük olan tüm binalar için tanımlandı. Yıllık inşaat ruhsatlarına bakıldığında sadece yüzde 2-3 gibi bir orandaki binanın 5 bin metrekarenin üzerinde olduğu düşünüldüğünde, iklim değişikliğiyle mücadele ve enerji verimliliğinin artırılması için daha etkili ve kapsamlı adımlar atmak gerekiyor.”
“Neredeyse Sıfır Enerjili Bina ile ilgili yasal altyapı iyileştirilmeli”
Zeki Poyraz, Mevcut Enerji Kimlik Belgesi sınıflamasında zorunluluğun C’den B’ye getirilmesi şartının sadece 5 bin metrekarenin üzerindeki binaları kapsamasının çok sınırlı bir etkisi olacağını belirterek, son İklim Şurası’nda da dile getirilen benzer öncelikli çözüm önerileri olarak şunları kaydetti:
“Alan sınırlaması olmadan, ruhsata tabi tüm binaların enerji ihtiyacının sınırlandırılmasına; sınırlandırılan bu ihtiyacın, verimlilik uygulamaları sonrası mümkün olan oranda yenilenebilir enerjiden karşılanmasına yönelik olarak yeşil bina/yerleşme için yeşil sertifika ve Neredeyse Sıfır Enerjili Bina (NSEB) ile ilgili yasal altyapı iyileştirilmelidir. Bunun için sınırlandırmanın, söz konusu Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğinin atıfta bulunduğu, bugünlerde güncelleme çalışmalarının yapıldığı TS825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardında yer bulabileceği düşüncesindeyiz.
Ayrıca binalarda enerji verimliliğini ve yenilenebilir enerji kullanımını artırmak için karbon fiyatlandırma temelli, mevcut binalarda teşvik/destek mekanizmaları, yeni binalarda kredi/vergi desteği mekanizmaları ve gerekli finansal alt yapı oluşturulmalıdır. Diğer taraftan mevcut binalarda enerji verimliliğinin artırılması ve karbon salımınım azaltılması doğrultusunda teşvik, finans, destek ve bilinçlendirme faaliyetleri için kamu, ilgili özel sektör temsilcileri ve üniversitelerin içinde bulunacağı özerk bir üst yapı oluşturulmalıdır.”
