Türkiye’de özellikle son yıllarda üretimdeki yeri artan kıraç arazilerin mor bereketi lavanta, kozmetikten temizlik sektörüne, sağlıktan sanayiye geniş bir platformda kullanılıyor.
Lavantanın dönüme verimi Lavanta Çiçeği olarak 150-400 kilogram arası olup, yağ olarak verimi ise çiçek veriminin yüzde 2’si ile yüzde 5’i arasında değişiyor. Bu yıl itibari ile çiftçiler 1 kilogram yaş lavantayı 1,5 - 2 TL arasında satarken kurutulmuş lavantanın ise 1 kilogramını 10 - 15 TL arasında satışa sunuyor. 1 dönüm lavanta bahçesinden ise 800 ila bin 100 TL arası kazanç elde edilebiliyor.
Ülkemizde 2018 yılı TÜİK kayıtlarına göre 8 bin 700 dönüm alanda lavanta üretim alanı bulunmakta iken 2019 yılı itibari ile ülke geneli lavanta üretim alanları 10 bin dönümü geçmiş bulunuyor. Bu alanlardan yaklaşık bin 500 ton lavanta çiçeği, çiçeklerden ise 20-30 ton lavanta yağı elde edilebiliyor.
Kıraç arazilerde rahatlıkla yetişebiliyor
İlk dikim esnasında verilen can suyu haricinde su istemeyen lavanta, üreticilerin kullanımını terk ettiği veya uzun süredir kullanılmayan susuz veya sulama imkanı kısıtlı, eğimli, toprak yapısı iyi olmayan hatta hiçbir şey yetiştirilemeyen kıraç arazilerde bile çok iyi sonuç veriyor. Engebeli, kullanılmayan, kırsal ve parçalı tarım arazilerinde yetiştirilerek milli ekonomiye ekstra gelir getiriyor.
Uçucu yağı en fazla kozmetik ve parfüm sanayinde kullanılan lavanta, bunun yanında güzel kokusu nedeniyle sabun ve diğer endüstri kollarında, ilaç sanayinde ve ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle de aromaterapide kullanılabiliyor. Lavanta ayrıca çiçeklerinin sedatif etkisinden dolayı çay şeklinde de kullanılabiliyor.
Lavantanın aynı zamanda görsellik oluşturan görüntüleri de turizmde katma değer yaratıyor. Diğer yandan lavanta bahçeleri sayesinde lavanta balı üretebiliyor.
Tıbbi aromatik bitkilere verilen destekler
Tarım ve Orman Bakanlığı olarak 2018 yılında tıbbi ve aromatik bitki yetiştiren çiftçilere; iyi tarım uygulamaları kapsamında dönüme 50 ila 100 TL, tıbbi-aromatik bitki yetiştiriciliği yapan küçük aile işletmelerine dönüme 100 TL, mazot ve gübre desteği olarak dönüme 15-35 TL, organik tarım yöntemi ile üretim yapan üreticilere dönüme ürün kategorilerine bağlı olarak 100 TL destek verilmektedir. Ziraat Bankası veya Tarım Kredi Kooperatiflerinden 2 milyon TL’ye kadar işletme kredisi kullananlara yüzde 50 faiz indirimi yapılıyor. Diğer yandan Orman Genel Müdürlüğü ise ORKÖY kapsamında orman köylülerine lavanta ekimi konusunda destek veriyor.
Ayrıca hazine arazileri, rayiç bedelinin binde biri olarak belirlenecek kira bedeli ile tıbbi ve aromatik bitkiler üreten çiftçilere Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından kiraya verilebiliyor.
