Bosna Hersek Mahkemesi, Sırp Cumhuriyeti’nin Başkanı Milorad Dodik ve Sırp Cumhuriyeti Halk Meclisi (NSRS) Başkanı Nenad Stevandic aleyhinde uluslararası yakalama emri çıkarılması için Interpol’e başvurdu.
Bosna Hersek Mahkemesi, ülke dahilindeki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin Başkanı Milorad Dodik ve Sırp Cumhuriyeti Halk Meclisi (NSRS) Başkanı Nenad Stevandic aleyhinde uluslararası yakalama emri çıkarılması için Interpol’e başvurdu. Uluslararası tutuklama emri talebi, daha önce haklarında Bosna Hersek genelinde tutuklama emri çıkarılan Bosnalı Sırp liderlerin tutuklama emrine rağmen rağmen yurt dışı seyahatine çıkmalarının ardından geldi. Bosna Hersek Mahkemesi tarafından konuya ilişkin olarak yayınlanan açıklamada, "Bosna Hersek Mahkemesi, Bosna Hersek Savcılığı’nın şüpheliler Milorad Dodik ve Nenad Stevandic aleyhinde uluslarararası tutuklama emri çıkarılması yönündeki talebini dün teslim aldı. Savcılık, söz konusu talebin gerekçesini, şüphelilerin Sırp Cumhuriyeti’nde sahip oldukları yüksek mevkilerini kullanarak yasayla belirlenmiş sınır kontrol prosedürlerinden kaçınmaları ve devlet sınırını geçerek Bosna Hersek’ten ayrılmaları olarak açıklamıştır" denildi.
Açıklamada Bosna Hersek’in anayasal düzenini tehdit etmekle suçlanan Bosnalı Sırp lider Dodik’in İsrail’de olduğu, NSRS Başkanı Stevandic’in ise Sırbistan’ı ziyaret ettikten sonra 18 Mart 2025 tarihinde Bosna Hersek’e döndüğü ifade edildi.
Talebin Interpol Genel Sekreterliği tarafından onaylanmasının bekleniyor
Bölge basınında konuya ilişkin olarak yayınlanan haberlerde Bosna Hersek Mahkemesi’nin talebinin Interpol’e üye olan tüm üye devletlere ulaştığı ancak tutuklama emrinin uygulanabilmesi için Lyon’daki Interpol Genel Sekreterliği tarafından onaylanmasının beklendiği ifade edildi. Interpol’e iletilen talepte, "Belirtilen şahıslar, Bosna Hersek Ceza Kanunu’nun 156. maddesinde tanımlanan Anayasal Düzene Saldırı suçunu işledikleri gerekçesiyle cezai kovuşturma amacıyla aranmaktadır. Söz konusu uluslararası tutuklama emirleri, tüm üye devletlerin topraklarını kapsayacak şekilde başlatılmış olup, bu şekilde Interpol’ün I-24/7 sistemine üye tüm ülkelere iletilmiştir" denildi.
Sırbistan üzerinden İsrail’e giden Sırp lider Dodik, kararın sürpriz olmadığını söyleyerek tutuklama emrinin amacının kendisini izole etmek olduğunu iddia etti. Geçtiğimiz hafta Moskova’ya gerçekleştireceği bir ziyareti iptal eden Dodik, yurt dışındaki önemli temaslarının ardından önümüzdeki hafta Bosna Hersek’e döneceğini açıkladı.
Sırbistan’dan protesto notası
Sırbistan ise aynı zamanda Sırbistan vatandaşlığı bulunan Dodik ve Stevandic’in tutuklanması talebi nedeniyle Interpol’e protesto notası gönderdi. Sırbistan İçişleri Bakanı Ivica Dacic, Bosna Hersek’in Dodik ve Stevandic aleyhinde tutuklama emri talebi çıkarılması talebinin Interpol tüzüğünün siyasi, askeri, dini veya ırksal nitelikli durumlarda işlem yapılmaması gerektiğine ilişkin 3. maddesine aykırı olduğunu söyledi. Dacic, "Sırbistan hem ülke içinde hem de uluslararası alanda kendi vatandaşlarının hak ve menfaatlerini güçlü ve kararlı bir şekilde müdafaa etmektedir. Interpol, yakalama kararına ilişkin nihai kararını henüz vermemiştir ve bizler, bu hususta uluslararası hukuk normlarına saygı gösterilmesinde ısrarcı olacağız" dedi.
Bosna Hersek’te kriz
Bosna Hersek’te Sırp lider Milorad Dodik, Yüksek Temsilcilik Ofisi’nin (OHR) kararlarına saygı göstermediği gerekçesiyle 26 Şubat tarihinde açıklanan ilk derece mahkeme kararıyla 1 yıl hapis ve 6 yıl Sırp Cumhuriyeti Başkanlığı görevinden men cezası almıştı. Sırp Cumhuriyeti entitesinde yerel meclis, mahkeme kararına tepki olarak şubat ayı sonunda devlet düzeyindeki mahkeme, savcılık ve polis kurumlarının entite sınırları içinde faaliyet göstermesini yasaklayan düzenlemeler kabul etmişti. Birçok siyasetçi tarafından "devlete darbe" olarak nitelendirilen düzenlemeler, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.
Devletin anayasal düzenini tehdit eden düzenlemeler nedeniyle Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik, NSRS Başkanı Nenad Stevandic ve Sırp Cumhuriyeti Başbakanı Radovan Viskovic ifade vermeye çağrılmış fakat Sırp liderlerin hiçbiri celplere yanıt vermemişti. Bosna Hersek Mahkemesi’nin otoritesini reddeden Sırp liderler aleyhinde önce gözaltı sonra da ülke genelinde yakalama emri çıkarılmıştı.
Bosna Hersek’in devlet düzeyindeki polis teşkilatı SIPA, Sırp Cumhuriyeti entitesi yerel polisi tarafından korunan Bosnalı Sırp liderin tutuklanmasına yönelik bir operasyonun güvenlik açısından riskli olacağını açıklamıştı. Ülkede Boşnak ve Hırvatların yoğun olarak yaşadığı Bosna Hersek Federasyonu (FBiH) entitesindeki polis kurumu ise şüpheli Sırp liderlerin FBiH entitesi sınırları içerisine girdikleri anda tutuklanacağını duyurmuştu.
