Televizyon, tablet, bilgisayar bağımlılığının çocuklar üzerindeki etkileri ile ilgili aileleri uyaran uzmanlar, ekran bağımlılığının saymakla bitmeyen olumsuz etkilerinin olduğuna dikkat çekti. Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi Nur Kevser, ekran bağımlığının pandemi sürecinde daha tehlikeli bir hal aldığını söyledi.
Küçük yaşlardan itibaren televizyon, tablet, bilgisayar, akıllı telefon başına geçerek saatlerce ekrandan gözünü ayırmayan çocuklarda birçok davranış problemi ve gelişim bozukluğu ortaya çıkıyor. Ekran bağımlısı çocuklarda ortaya çıkan davranış problemleri hakkında bilgilere veren Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi Nur Kevser Abdioğlu, televizyon, tablet, bilgisayar, akıllı telefonlarla vaktinin büyük bir kısmını geçiren çocuklarda öfke problemi, kıskançlık, şiddet eğilim gibi birçok problemin ortaya çıktığını belirtti. Pandemi sürecinde evde kalan çocukların bilgisayar, tablet, televizyon ve akıllı telefonlara daha çok ilgi duymaya başladığını kaydeden Abdioğlu, uzaktan eğitim nedeni ile daha çok bilgisayar başında vakit geçirmek zorunda kalan çocukların ekran karşısında geçirdiği sürenin sınırlandırılması ve aile içi iletişimi arttıracak aktivitelerin tercih edilmesi gerektiğine dikkat çekti.
“Çocuk zamanla içine kapanarak kendi dünyasında kalmayı seçer”
Gelişen teknoloji ile çocukların gelişiminde sekteye uğrayan alanların arttığını ifade eden Nur Kevser Abdioğlu, “Telefon televizyon tablet gibi görsel uyaranı fazla olan unsurlarla iç içe büyüyen, günün büyük bir bölümünü bu teknolojik aletler ile geçiren çocuklar aileleriyle daha az iletişim kurarlar. Bu durum çocuklarda iletişim ve uyaran eksikliği oluşturur. Etrafındakilere ilgisi de azalmaya başlayan çocuk zamanla içine kapanarak kendi dünyasında kalmayı seçer. Yoğun görsel uyarana maruz kalan çocukların işitsel dikkatinde azalma olur. Yoğun görsel uyarana maruz kalan çocuklar dinleme becerisinde sorun yaşarlar. Bu da konuşan ama dinlemeyen bireyler olmalarına neden olur. Bunun sonucunda iletişim eksikliği, dil ve konuşma becerilerinde gelişim gerilikleri, psikomotor becerilerde zayıflık, problem çözme becerisinde geriliklerin yanı sıra, hayal gücünde kısıtlılık görülebilir” dedi.
“Bencillik gibi olumsuz tutumların oluşmasına neden olur”
Ekran bağımlılığı otizm belirtileri gösteren çocuklarda da çeşitli problemlere neden olduğunu belirten Abdioğlu, “Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda yoğun görsel uyaran içeren ekrana maruz kalmak ekolali (söyleneni tekrarlama), anlamsız konuşma, robotik konuşma gibi problemleri tetikleyerek ortaya çıkarabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunan çocuklar ekran başında uzun süre vakit geçirdiklerinde dikkat becerilerinde zayıflama, odaklanma güçlüğü, dinleme becerilerinde zayıflık görülür. Tüm bunların yanı sıra televizyon, tablet ve telefon aracılığıyla uzun süre video izleyen çocuklarda izledikleri davranışları normalleştirerek taklit edebilirler. Bu durum öfke problemi, kıskançlık, şiddet eğilimi, akran zorbalığı, toplum dışı davranışlar, bencillik gibi olumsuz tutumların oluşmasına neden olur” diye konuştu.
“Aileler çocuklarının bazı okul öncesi becerileri çizgi filmlerle kazandıklarını düşünürler”
“Televizyon izlemek çocuğun dil gelişimini destekler kelime haznesini geliştirir gibi yanlış bir algı var” ifadelerine yer veren Abdioğlu, “Aileler çocuklarının bazı okul öncesi becerileri çizgi filmlerle kazandıklarını düşünürler. Oysa 2 yaşından önce hiçbir eğitim avantajı sağlamaz. Daha da kötüsü, beynini geliştiren, diğer insanlarla etkileşim kurma ve oynama gibi becerilerini kısıtlar. 2 yaş sonrasında ise televizyon izlemek, çocuğunuzun inisiyatif kullanma, entelektüel mücadele etme, analitik düşünme ve hayal gücünü kullanmasını engellemesi nedeniyle çocuğunuzun zihnini uyuşturur” şeklinde konuştu.
“Bu dönemde çocukları ekrandan uzak tutmak neredeyse imkansız hale geldi”
Uzaktan eğitim alan çocukların ebeveynlerine de uyarılarda bulunan Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi Nur Kevser Abdioğlu, “Uzaktan eğitime zorunlu olunan bu dönemde çocukları ekrandan uzak tutmak neredeyse imkansız hale geldi. Bu durumun getireceği olumsuzlukları en aza indirmek mümkün. Aileler çocukların ders dışındaki ekran başı zamanlarını denetim altına almaları ve ortak bir süre belirlemeleri gerekmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki bunu yaparken yasaklamalar uygulamak yerine eğlenceli alternatifler sunulmalıdır. Aksi taktirde çocuk için ekran çok daha cazip hale gelir. Ekran bağımlılığının zararlarını önlemenin bir diğer yolu da aile içi iletişimi artırmaktır. Ailecek oynanabilecek kutu oyunları, dikkat oyunları gibi etkinliklerle çocuğun iletişim becerilerinin artırılmasının yanı sıra ekran bağımlılığı da azaltılabilir” ifadelerini kullandı.
